Nieuwsbrief nr 5

Werkgroep Wolf Nederland

Juni 2022

Zoë benoemd tot jeugd-ambassadrice van de Werkgroep Wolf Nederland. 

Tijdens een mooie maar emotionele bijeenkomst heeft de Werkgroep Wolf Nederland afgelopen zaterdag de 12-jarige Zoë benoemd tot jeugdambassadrice van de werkgroep.

De moeder van Zoë, Marieke, is terminaal ziek en wilde enige tijd geleden een mooie herinnering maken met haar dochter.

 

Zij nam contact op met de Werkgroep om mee te doen met een informatieve wolvenwandeling die de Werkgroep regelmatig organiseert. De gezondheid van de moeder van Zoë was echter te fragiel om aan de reguliere wandeling mee te doen, waarop besloten werd om er een speciale avond van te maken waarbij moeder en Zoë in het zonnetje werden gezet. Ook Zoë heeft de nodige gezondheidsproblemen maar gaat ondanks dat erg positief door het leven samen met haar hulphond Alfa.

 

Zoë weet al sinds ze heel klein was, dat ze dierenarts wil worden. Niet zomaar dierenarts maar roofdierenarts. De specialisatie wil ze gaan volgen in Londen, waar ze kan werken. Ze heeft alles al helemaal uitgestippeld.

 

De Werkgroep bleef na de wandeling in contact met Zoë en haar familie en naar aanleiding van het speciale contact ontstond het idee om Zoë te benoemen tot Jeugd-Ambassadrice van de Werkgroep Wolf. Zo kan ze haar passie voor (Roof)dieren combineren met een hart onder de riem door de vrijwilligers van de Werkgroep Wolf Nederland.

Zoë werd ontvangen bij de Restaurant Woodz die een ruimte beschikbaar stelde. Zoë en haar familie en vrienden maakten eerst een korte wandeling, waarna de genodigden ontvangen werden voor het officiële gedeelte.

De benoeming van Zoë als jeugd-ambassadrice werd kracht bijgezet door het tekenen van een officiële oorkonde.

Van de eerdere wolvenwandeling van Zoë en haar moeder is een prachtige fotoreportage gemaakt door Studio Nanja van Dam. Deze reportage is geheel belangeloos gebonden in een fotoboek en werd aangeboden aan Zoë. Ook ontving Zoë uit handen van Eddie Nijenhuis zijn originele hoed die zij had mogen dragen tijdens de wolvenwandeling.


Naast alle gasten was er nog een speciaal iemand: Emma. Emma is 11 jaar en gaat Zoë, in de moeilijke tijd die zeker nog komen gaat, bijstaan en opvrolijken als speciale wolven-buddy. De meiden ontvingen een speciaal gemaakte zwijnentandketting. 

 

De middag werd afgesloten met een dans/muziek optreden door Jefta Tanate waarna een emotioneel afscheid volgde van Marieke.

De Werkgroep Wolf wenst Zoë, Marieke, familie en vrienden enorm veel kracht en sterkte in de komende periode en kijken dankbaar terug op de geweldige middag.

Geluksvogels: Anita Gramsma

Een ontmoeting met een wolf is niet voor iedereen weggelegd. De wolf is namelijk van nature erg schuw en toont zich niet snel. Tenzij zij/hij zich veilig voelt wil het wel eens voorkomen dat hij/zij zich laat spotten, maar dan meestal nog op grotere afstand. Voor de een is het een ultiem geluksmoment, de ander zal er mogelijk minder mooie herinneringen aan hebben.
Voor degene die het als geluksmoment ervaren geeft het vaak een enorme adrenaline boost. Voor de ultieme geluksvogel lukt het maar zelden om ook nog het moment vast te leggen op beeld. In deze nieuwe rubriek leest en ziet u het resultaat van deze geluksvogels waarbij het wel lukte. 

Copyrights Anita Gramsma.

ik ben Anita en ik kom al sinds ik 2 jaar was met mijn ouders op de Veluwe. Tegenwoordig met mijn man gaan we 2 x per jaar wel die kant op het liefste in de buurt van het kroondomein. Nu zitten we in Vaassen dicht bij Wildobservatieplaats de Enkhout. Ik ga meestal alleen op pad ‘s morgens met zonsopkomst, zo ook deze morgen. Ik kwam rond kwart voor 7 aan bij de Enkhout en zag een groepje Edelherten staan , die stonden op hun gemak te grazen en ik stond wat foto’s te nemen , en opeens gingen ze er met snelheid vandoor. Dus ik dacht okee , misschien hadden ze mij in de gaten . Ik zag in mijn ooghoek nog wat lopen dus ik keek met de verrekijker en dacht een vos te zien , ik keek nog eens goed en tot mijn verbazing was het een wolf , je weet op dat moment niet goed wat je moet doen blijven kijken of foto’s nemen, ik bleef nog even kijken en toen kwam er nog een aan , ik dacht echt wow , dat ik dat mee mag maken. Ze liepen van links naar rechts en later weer terug . Ik heb denk ik gauw 20 min. Staan kijken denk ik en getracht foto’s te maken, ik heb niet zo’n hele grote lens maar ze zijn toch aardig gelukt dacht ik.

Eén van onze vrijwilligers:  

Ik ben Rob Guns, geboren in de Achterhoek, opgegroeid in Twente en woon nu alweer meer dan 15 jaar in Apeldoorn. Mijn interesse in de natuur is al van jongs af aan, met name het wild op de Veluwe.
De wolf als dier heeft mij altijd al tot de verbeelding gesproken en jaren geleden ging ik al in landen als Italië, Spanje en Duitsland op zoek naar sporen van en natuurlijk ook de wolf zelf. Dit doe ik nog steeds en beleef daar veel plezier aan.
Van de eerste wolf die zich in 2018 op de Noord-Veluwe vestigde kon ik de aanwezigheid meteen als opmerken. Ik kwam immers hier al vrij vaak in het bos en vond al af en toe pootafdrukken en uitwerpselen. Naar die sporen zoek ik nog steeds.

Ruim twee jaar geleden kwam ik via social media in contact met Wim Visser en hij heeft mij destijds voorgedragen aan de pas opgerichte werkgroep. 

 Inmiddels is Werkgroep Wolf een vereniging en ben ik lid van het bestuur en tevens penningmeester. Ook ben ik één van de vrijwilligers die de wandelingen ‘In het spoor van de wolf’ begeleid en vind dit heel leuk om te doen omdat je dan veel in contact bent met mensen.
Wat ik graag zie is bij de mens een zo breed mogelijke acceptatie van de aanwezigheid van de wolf hier in Nederland. Deze natuurlijke inheemse predator is na ruim 150 jaar weer teruggekeerd; hij verdient dus een kans!
En samen met de vrijwilligers van Werkgroep Wolf zal ik mijn best doen daar een steentje aan bij te dragen.

Ook vrijwilliger worden? Kijk op onze website en meld je aan

Duitse gegevens representatief voor Nederland?

Duitsland heeft al veel langer te maken met de aanwezigheid van de wolf en de daaruit voortvloeiende problemen. Sinds 2000, toen de eerste wolven zich in Duitsland melde, wordt ook hier het dier uitgebreid gemonitord, worden schademelding bijgehouden en wordt de reproductie van de dieren in de gaten gehouden.

Naarmate de wolvenpopulatie zich verspreidt, neemt ook de schade toe die door wolven wordt veroorzaakt. De meeste aanvallen van wolven op vee vinden plaats op plaatsen waar wolven zich vestigen in nieuwe gebieden en waar schapen- en geitenhouders zich nog niet hebben aangepast aan hun aanwezigheid.
Uit al die schademeldingen is wel op te maken dat de schade in deze gebieden meestal na een jaar of twee af neemt, wanneer de veehouders hebben leren omgaan met de aanwezigheid van wolven.

 

Schapen en geiten worden veel vaker door wolven gedood dan grotere boerderijdieren (Onderzoek Kaczensky 1996, 1999). Dat blijkt ook niet alleen uit de schadecijfers in Duitsland maar een zelfde beeld is ook in Nederland te zien.

Eén van de redenen is dat het ontsnappingsgedrag van veel rassen is verzacht door domesticatie en vinden er vaak meerdere moorden plaats wanneer schapen en geiten worden aangevallen. In Duitsland werden in 2020 gemiddeld 3,8 dieren gedood per wolvenaanval.

Runderen en paarden daarentegen zijn van nature vrij defensief en vertonen vaak een uitgesproken kuddegedrag. In Europa zijn de verliezen van runderen en paarden door wolven aanzienlijk lager dan die van kleiner vee (onderzoek Kaczensky 1996, 1999). Ze komen het meest voor waar wilde hoefdieren en schapen zeldzaam zijn. Als wolven grote boerderijdieren doden, zijn het meestal jonge dieren of individueel gehouden runderen of paarden. Individuele wolven kunnen echter ook leren om volwassen runderen en paarden te doden. Het vee dat in 2020 in Duitsland door wolven werd gedood of gewond, bestond 89,3% uit schapen of geiten, 6,3% uit vrij wild en 3,9% uit runderen (meestal kalveren).

 

in hoeverre is Nederland te vergelijken met Duitsland

Noord-Duitsland waar de meeste wolven voorkomen, is qua landschap aardig te vergelijken met Nederland. Daarom ter vergelijking de onderstaande tabel.

Vergelijk Duitsland / Nederland

Alle gegevens zijn natuurlijk relatief maar geven een aardig beeld. Zo zijn de aantallen wolven niet met precieze zekerheid, maar een nauwkeurige schatting. Hierdoor zijn de aantallen in de berekende kolommen ook niet exact, maar een doorberekening met de geschatte aantallen wolf. 
Bron : LTO, WIN, DBBW (DE), GDDiergezondheid, WuR en Wikipedia.

Afschot: de oplossing of een nieuw probleem?

Er zijn steeds meer geluiden om de regels m.b.t. de beschermde status van de wolf te versoepelen, met name de mogelijkheid tot het beheren en mogen afschieten.

De wolf staat in Europa op de lijst met beschermde diersoorten, welke bij wet (conform art 1-5, lid 1 en lid 5 Wnb Habitatrichtlijn Bijlag IV inclusief het verdrag van Bern bijlage I en II) verboden zijn om te doden.


Het lijkt er echter op dat, mogelijk door invloed van een intense lobby, deze regels mogelijk in de toekomst kunnen worden versoepeld. Maar is afschot dè oplossing of brengt het juist grotere problemen teweeg?

 

Uit onderzoek staat vast dat wanneer een wolf wegvalt uit een gebied en dit gebied geschikt zou zijn om wolven te herbergen, de weggevallen plek meestal vrij snel weer wordt ingenomen door een andere wolf. 
Een wolf is een zeer intelligent dier en zal eerdere ervaringen (schrikdraad, wolfwerende maatregelen etc.) meenemen in zijn ontwikkeling en gedrag. Wanneer deze ‘ervaren’ wolf wegvalt en wordt vervangen door een ‘onervaren’ exemplaar zal het leerproces opnieuw aanvangen. Met mogelijk alle gevolgen van dien waar men niet bij stil heeft gestaan.

Als de afgeschoten wolf een prominente rol heeft in een gevestigde roedel, kunnen de problemen namelijk nog veel groter worden. 
In een artikel uit 2017 schreef de zoogdieren vereniging hier het volgende over:

 

"Een wolvenroedel moet je eigenlijk zien als een gezinnetje. Je hebt pa en ma (vroeger het alfapaar genoemd), de jonge kinderen van dit jaar en vaak nog een aantal ‘puber’ wolven die in het voorgaande jaar zijn geboren. Binnen dit gezinnetje is het ouderpaar kwalitatief het belangrijkst. De ouders hebben de meeste jachtervaring, de beste terreinkennis en hebben bewezen in staat te zijn om als roedel te kunnen overleven. Deze combinatie van ervaring en kwaliteit garandeert dat de gehele roedel voldoende te eten heeft en huisdieren met rust worden gelaten.

 

Als één van de ouderdieren door (illegale) afschot wegvalt, treedt een enorm verlies op aan vaardigheden, ervaring en kracht. Het is dan de vraag of de jongere wolven uit het gezin dit gat kunnen opvullen. Lukt dat niet, dan zal het roedel uit elkaar vallen. Dit begint met een minder succesvolle jacht op wilde prooidieren, waardoor de jonge wolven onvoldoende grote prooien krijgen via de ouders en leden van het gezin zich gaan toeleggen op ‘makkelijkere’ prooien.

De makkelijkere prooien kunnen kleinere prooidieren zijn (muizen, ratten, konijnen, hazen), maar dit heeft als nadeel dat er veel prooien gevangen moeten worden om aan de dagelijkse energie behoefte van circa 3,5 tot 4 kilogram prooi per dag te kunnen voldoen. In deze fase neemt de betekenis van de roedelstructuur af. De voordelen van het samen op groter wild jagen vallen deels weg, en er ontstaat een ieder-voor-zich-strategie. In dit scenario zal er weinig overlast zijn en hebben vooral de wolven het moeilijk. Een ander scenario kan zijn dat leden van het roedel zich uit nood gaan toeleggen op andere prooien dan snelle, zichzelf verdedigende wilde prooien. Een voor de hand liggende keuze is het gaan jagen op landbouwhuisdieren zoals schapen en geiten. Landbouwhuisdieren zijn gemakkelijk te vinden door hun voorspelbare voorkomen (hoge aantallen in vaste weides), ze worden belemmerd in hun vluchtwegen door hekken, en ze zijn niet ervaren genoeg om zichzelf adequaat te verdedigen tegen wolven. Een gemakkelijke prooi die voorziet in behoefte, maar het bejagen van landbouwhuisdieren levert wel problemen met de eigenaar van het vee op. Dat kan vervolgens weer leiden tot de roep om afschot, waarmee de vicieuze cirkel rond is."
BRON : Zoogdiervereniging 2017

BRON : Zoogdiervereniging 2017

 

Yellowstone
Ook uit een studie over de jacht rondom Yellowstone park blijken soort gelijke ervaringen. Uit deze recente studie bleek Door de afschot van een dominante teef de gehele natuurlijke structuur van de roedel uiteen viel. Normaal gesproken is het alleen de dominante teef die voor nageslacht zorgt wat dus meestal leidt tot één nest met pups, de rest van de teven in de roedel worden niet worden gedekt. Door het wegvallen van de dominante teef bleken er ineens meerdere aantallen jonge teven te zijn gedekt met als gevolg: niet één nest maar meerdere nesten in de zelfde roedel. Daarbij komt dat daarbij inteelt dreigt omdat de dominante reu teven de vader is van de pups en van de gedekte teven.

 

Duitsland

Als we kijken naar Duitsland, waar enkele jaren geleden na het afschieten van een zogenaamde ‘probleemwolf’ (in dit geval een vastgestelde wolf die veel kleinvee tot zijn prooi maakte) het aantal aanvallen op kleinvee juist toenam. 
Ook werd er begin 2021 een afschotvergunning verleend door het ministerie van Milieu van de deelstaat Nedersaksen voor een ‘probleemwolf’. De vergunning was verstrekt voor een reu. Hier bleek een enthousiaste jager een verkeerde wolf te hebben geschoten. Niet de reu maar de dominante teef werd afgeschoten. Deze teef bleek, uit DNA-onderzoek, de moeder van de wolf GW1554M "Billy". Ook "Billy" kwam, met toestemming van het Département de Haute-Saône (Frankrijk), door een kogel aan zijn einde.

 

Wilde zwijnen

Deze roedel- of groepsdynamiek zie je ook terug bij o.a. wilde zwijnen. 
Vrouwtjeszwijnen leven samen met hun jongen (frislingen) in een groep, de ‘rotte’. De leidzeug, het oudste vrouwtje, bepaalt wanneer de zeugen uit haar rotte bronstig worden. 
Daarnaast gaat de leidzeug voorop in de groep. Zij maakt bijvoorbeeld een route door het bos op zoek naar voedsel en de rest van de rotte volgt. Na verloop van tijd ontstaat zo een gemakkelijke route doordat de vegetatie is platgetrapt. Het blijkt, dat deze ‘kennis’ van de makkelijke routes of wissel, generatie na generatie wordt doorgegeven.

Wanneer hier de leidzeug ineens wegvalt, is de dynamiek in de groep dus volledig verstoord.

 

Nederland

In december 2021 gaf de toenmalige minister Carola Schouten te kennen dat preventie het beste middel is om wolven te weren. De provincies bieden waar mogelijk hulp aan veehouders aan. Onder meer door de activiteiten vanuit de provinciale wolvencommissies: subsidieregelingen voor het inzetten van preventieve middelen, het geven van informatie en voorlichtingsactiviteiten, het ter beschikking stellen zogenaamde noodrasters (tijdelijke uitleen van wolfwerende rasters), de inzet van wolvenconsulenten en preventieteams. Het kan helaas nooit worden uitgesloten dat een wolf onbeschermd vee aanvalt. BIJ12 verleent in dat geval, namens de provincies, tegemoetkoming in de geleden schade. Deze richtlijn bestaat uit elf uitgangspunten voor de uitvoering van de taxatie, waardebepaling van schapen en het verlenen van tegemoetkomingen.’ Schouten vindt dat de procedure zorgvuldig verloopt en de preventie en de financiële tegemoetkoming bij schade voldoende zijn.

 

In een aantal Europese lidstaten zoals Duitsland, Frankrijk, Zweden, Finland, Slowakije en Griekenland worden al beheersmaatregelen genomen. Van afschot kan alleen sprake zijn als de openbare veiligheid in het geding is of om ernstige schade aan vee te voorkomen en alternatieven ontbreken. Daarbij zijn lidstaten al regelmatig op de vingers getikt zijn door de Europese Commissie voor afschot van wolven dat niet in overeenstemming was met de internationale regels.
Deels zal dit ook voor Nederland in de toekomst van toepassing kunnen zijn, bijvoorbeeld in het geval van aan de mens gewende of anderszins voor mensen gevaarlijke wolven. Er is momenteel nog geen onderzoek dat een causaal verband aantoont tussen legaal afschot van wolven en vermindering van predatie op vee. De mogelijkheid die in het buitenland via ontheffing geboden wordt voor legaal afschot zijn vaak ook bedoeld om het draagvlak voor wolven te vergroten in conflictsituaties. Aangezien wolven territoriaal zijn hangt het optreden van schade aan vee samen met de aanwezigheid van wolven en niet zozeer met de aantallen die aanwezig zijn in een territorium of gebied. Afschot van één of enkele dieren heeft daarom slechts een zeer beperkt of geen effect.

 

Sterker nog: Het heeft juist meer negatieve effecten zoals toename in schadegevallen op vee.

 

GW1490M

Op vrijdag 1 oktober 2021 werd aan de Stroeërschoolweg nabij Stroe het lichaam gevonden van Wolf GW1490M. Het dier was door een kogel om het leven gekomen. Omdat het hier gaat om een strafbaar feit, stelde de politie een uitgebreid onderzoek in. Faunabescherming loofde een beloning uit van zo'n 16.000 euro voor de tip die leidt naar de dader(s).

Door de ernst van de zaak werd het misdrijf zelfs behandeld in Opsporing verzocht van AvroTros

Die uitzending leverde volgens het programma zo'n 35 tips op, waaronder een aantal zeer interessante. Die update over de zaak dateert alweer van 21 oktober 2021. Daarna is het vooral stil.

Veluwse wolf beschoten
Zaaknummer: 2021486316
Datum delict: 01-10-2021
Plaats delict: Stroe
Pagina Opsporing verzocht

 

Alle informatie over dit incident is welkom. Getuigen kunnen zich melden via 0800-6070. Melden kan ook anoniem 0800 7000 (Meld Misdaad Anoniem). 

Vragen die de politie heeft

Wie kan hier meer over vertellen?
Wie heeft er (dashcam)beelden uit de omgeving van de Stroeërschoolweg van de dagen vóór 1 oktober? 


Tipformulier Politie 

Reden voor de Werkgroep Wolf Nederland om eens te informeren hoe de zaken er voor staan. Hiervoor hebben we o.a. de volgende betrokkenen benaderd om informatie te ontvangen:
Faunabescherming - Beloning uitgeloofd van 16.000 euro
Harm Niesen, voorlichter van Faunabescherming, 17 april gemaild met de vraag of zij informatie hebben over de voortgang. Kregen direct antwoord en hij wist te melden dat zij niets meer hebben vernomen en ook in afwachting zijn.

Openbaar Ministerie - Verantwoordelijk voor het strafrechtelijk onderzoek
Het OM geeft aan dat ze niets kunnen melden over het onderzoek behalve dat het nog loopt

Politie Oost Nederland - Heeft de zaak in behandeling
De politie geeft het zelfde bericht als het OM. Onderzoek loopt nog, maar niets te melden.

 

Op 24 mei kwam de politie in het programma Opsporing verzocht met nieuwe ontwikkelingen naar buiten:

De politie is op zoek naar twee mannen die op vrijdag 1 oktober vorig jaar zijn gezien op de plek waar even later een dode wolf werd gevonden. Het dier bleek te zijn doodgeschoten.


Een voorbijganger ontdekte de dode wolf die dag om 10.00 uur vlak langs de Stroeërschoolweg. Het beest kwam volgens een wolvenkenner van elders op de Veluwe en lag bovendien op een onnatuurlijke plek. Sectie bracht aan het licht dat de wolf was doodgeschoten.


Mannen met twee voertuigen
Het onderzoek van de politie wijst uit dat even eerder, om 8.45 uur, twee mannen op de plek stonden waar de wolf lag. Beide mannen droegen een blauwe overall. Ze stonden bij een witte bestelauto en een grijs/blauw busje, met daarachter een kleine paardentrailer. Dat bleek dinsdagavond in het televisieprogramma Opsporing Verzocht.


Beloning voor gouden tip
De politie wil graag weten wie deze mannen zijn en vraagt getuigen zich te melden. Voor de gouden tip in deze zaak ligt een beloning van 16.000 euro klaar, die de Faunabescherming door crowdfunding bijeen bracht.

Door de lens van...

Veel van onze lezers en vrijwilligers begeven zich regelmatig in de (Nederlandse) natuur en leggen daarbij soms een mooi moment vast op foto. Om iedereen mee te laten genieten van deze momenten plaatsen we hier een kleine selectie van de beelden.


Maurice, heb jij ook een speciaal moment op camera vastgelegd? Deel het dan met de redactie en wie weet staat jou moment in de volgende nieuwsbrief van Werkgroep Wolf Nederland.

Wim Visser

De stenen van de Veluwe

Waarschijnlijk heb je de poster al langs zien komen op onze socials. Tijdens onze Wandelingen "In het spoor van de Wolf" & "Wolf en Spoor" vertellen we, naast de informatie over de wolf, ook van alles over het (leef)gebied. Eén van de zaken die er voldoende aanwezig zijn op de Veluwe zijn stenen. Stenen in allerlei soorten en maten. Veelal via de Gletsjers in de ijstijd hier naar toe vervoerd uit Scandinavië (Granietachtige steensoorten), maar ook vele stenen zijn afkomstig uit Duitsland, België en Frankrijk. Deze zijn tijdens de vorming van Nederland door de Rijn en Maas meegevoerd. 
Een groot gedeelte van deze stenen hebben we voor je op deze poster gezet. Deze kun je binnenkort downloaden op onze website.

Uiteraard zijn dit lang niet alle stenen die hier op de Veluwe voorkomen, maar wel de meest voorkomende. Dus mocht je tijdens een wandeling een steen vinden, dan kan deze poster je helpen met het benoemen.

Steun ons werk

Onze vereniging ontvangt geen subsidie en is volledig afhankelijk van giften, donaties, legaten en sponsors. 
Al onze leden/vrijwilligers verrichten hun werkzaamheden geheel onbetaald. Ondanks dit gegeven hebben we als vereniging toch een flink aantal kosten die wij maken. Denk aan promotie- en voorlichtingsmateriaal en b.v. onze website.
Ook hebben we te maken met (reis)kosten voor b.v. (gast)sprekers en of bezoeken aan veehouders voor het geven van voorlichting. 
Mocht u ons werk een warm hart toe dragen dan kunt u via onderstaande buttons een donatie doen. De buttons openen een gecontroleerde en veilige betalingsomgeving van de Rabobank waarbij u een middels uw eigen bank een betaling kunt doen. Meer lezen over onze vereniging? zie onze website 
Wij danken u voor uw eventuele donaties

Het is allemaal niet eenvoudig

Je hoort steeds vaker de geluiden van schapen/veehouders dat de angst er goed in zit na een aanval of waarneming van de wolf in de omgeving van hun kudde/bedrijf. Een aanval op je vee is een verschrikkelijke ervaring. Zeker als daarbij je dieren worden gedood of zodanig worden verminkt dat er niets anders op zit dan ze te laten euthanaseren. 

Een 100% procent oplossing in het beschermen van het vee/kudde is er helaas niet. We hebben te maken met een hele slimme predator in de vorm van de wolf. Intelligent en slim. Maar ook vindingrijk in het bejagen van zijn prooien. Met zo weinig mogelijk energie een zo groot mogelijk rendement behalen. Daarbij proberen ze iedere keer hun kansen in te schatten om zonder gevaar hun prooi te pakken. Wanneer ze het gevaar lopen om gewond te raken zullen ze zeker de aanval heroverwegen. Wanneer de wolf namelijk gewond raakt is dit funest voor het dier en zal het, afhankelijk van de verwonding, niet meer kunnen jagen en dus mogelijk overlijden.

Doodgebeten schaap (eigen foto)

Constant alert.
We zullen moeten accepteren dat de wolf (voor nu) aanwezig is in Nederland en dat betekent dat we er alles aan moeten doen om de kuddes/het vee te beschermen. Hiervoor zijn diverse maatregelen te nemen. Denk aan voldoende hoge omheining met stroomdraden, kuddebewakingshonden, nachtkraal etcetera.
Zeker geen maatregelen die je zo maar even neemt. Alles heeft invloed op de manier van werken. Het is allemaal anders dan daarvoor. Extra investeringen, schadeformulieren, subsidieregelingen, extra hekwerk plaatsen en dus meer werk. Maar ook slapeloze nachten; is mijn vee veilig, heb ik al het mogelijke gedaan en is dit afdoende.
Ook zijn er de regels omtrent de inzet van kuddebeschermingshonden in openbare natuurgebieden.
Zaken waarmee de gemiddelde vee/kudde-houder mee te maken heeft. De Werkgroep Wolf wil hierbij zeker de helpende hand bieden door voorlichting, lezingen en informatie (www.werkgroepwolf.nl). Ook zijn er binnen de werkgroep een aantal schapenhouders/herders die de nodige ervaring hebben opgedaan en deze, daar waar dit mogelijk is, willen delen.


Nulstand wild.

Deze problemen spelen voor een groot gedeelte in gebieden waar niet voldoende natuurlijke prooi aanwezig is voor de wolf. Denk aan reeën, herten en zwijnen. In gebieden buiten de Veluwe geldt vooral een nulstand voor zwijnen en herten. Door het loslaten van de nulstand in bepaalde gebieden kan dit er voor zorgen dat er voldoende natuurlijke prooien voor de wolf zijn, waardoor hij zich  minder richt op het vee. Wild heeft nu eenmaal de voorkeur in het menu van de wolf. Een nadeel hiervan zou kunnen zijn dat het aanwezige wild weer gaat leiden tot schade aan gewassen en overlast m.b.t. verkeer, ondanks dat studies hier ook een ander beeld tonen (zie onze vorige nieuwsbrief).

 

Lange adem en doorzettingsvermogen.

Als er een ding duidelijk is geworden de afgelopen tijd sinds de komst van de wolf, is het wel dat het al met al zeer complexe materie is. Er is helaas geen 100% afdoende oplossing voorhanden.
Het enige dat we samen kunnen nastreven is proberen ons vee zo goed mogelijk te beschermen en het zo de wolf zo lastig mogelijk te maken, waardoor deze eieren voor zijn geld kiest.
"Afschieten die beesten" is een vaak gehoorde kreet, maar ook dat lost niets op. Hierdoor zal er zeer waarschijnlijk een andere/nieuwe wolf de ‘open’ plek invullen. En zo beginnen de problemen opnieuw. Deze wolf gaat weer alles uitproberen in tegenstelling tot de gevestigde wolf die zijn (negatieve) ervaringen meeneemt in zijn verdere gedrag in het gebied.

We zullen steeds moeten blijven inspelen op het gedrag van de wolf en hierop de beschermingsmaatregelen aanpassen. Alles met voortschrijdend inzicht. En dan nog zullen er slachtoffers vallen onder het vee. Helaas is dat niet uit te sluiten. Maar we kunnen er wel zoveel mogelijk aan doen om dit te beperken. 
Het is net als het maken van een back-up van de gegevens op je computer. Die ga je meestal pas maken als je computer al een keer is gecrasht.


Voor meer informatie, advies, hulp of een gewoon een luisterend oor: www.werkgroepwolf.nl 

Waarnemen en vastleggen? Doe het volgens de standaard

Steeds vaker krijgen we waarnemingen en sporen aangeleverd die mogelijk van de wolf zijn. Daar zijn we erg blij mee want het geeft zo een mooi overzicht over het hoe, wat en waar. Wij adviseren u om uw waarnemingen ook vast te leggen bij www.wolveninnederland.nl. Met deze waarnemingen wordt o.a. het beleid ten aanzien van de Wolf in Nederland bepaalt.

Waarnemingen doorgeven aan werkgroepwolf.nl 
Wanneer u er voor kiest om uw waarneming ook door te geven aan de Werkgroep Wolf Nederland, dan kunt u dat heel eenvoudig doen door gebruik te maken van uw whatsapp.
Allereerst dient u ons als contact toe te voegen:
Druk op Nieuwe chat > Opties > Nieuw contact toevoegen. 
Voer de naam (b.v. werkgroepwolf) en telefoonnummer 0622241716 in van het contact > druk op OPSLAAN.
Het contact verschijnt automatisch in je contactenlijst.

Klik daarna op het paperclip icoon bij het bericht dat u naar ons stuurt.

Hiermee kunt u bijlage(n) meesturen met het bericht. Zo kunt u heel gemakkelijk op de plek van de waarneming de locatie meesturen. Naast de locatie kunt u ook meteen uw foto's meesturen. Vergeet ook uw naam niet door te geven.

Waar moet u op letten bij het waarnemen.

Om te voldoen aan een goede (controleerbare) waarneming is het wel noodzakelijk dat u de volgende zaken in acht neemt.

  1. Zorg altijd tenminste voor één goede foto met formaatindicatie. Dus samen met een voorwerp waarvan de grote duidelijk te herleiden is. Het beste is om dit te doen met een liniaal / rolmaat. (Die laatste kunt u in onze webshop aanschaffen). 
  2. Maak mogelijk een detailfoto van de waarneming.
  3. Maak een mogelijk een omgevingsfoto van en met de waarneming.

Voor het doen van uw waarnemingen dient u zich volledig aan de geldende regels te houden. Dit betekent onder andere. NIET van de paden, GEEN verstoring en ALLEEN in gebieden waar u toestemming heeft om te komen.

Voor vragen aangaande waarnemingen kunt u ons bereiken via : waarneming@werkgroepwolf.nl

Wolfwerende omheinigen

Van dierhouders die gevestigd zijn binnen een aangewezen wolventerritorium (leefgebied) wordt verwacht dat zij maatregelen nemen die beschreven staan in het Faunaschade Preventiekit Wolven van BIJ12.

Tot 1 januari 2023 wordt bij het verstrekken van tegemoetkomingen in de schade door wolven niet getoetst of deze maatregelen daadwerkelijk zijn genomen. De periode tot 1 januari 2023 wordt gebruikt om dierhouders in algemene zin voor te bereiden op de komst van de wolf en in het bijzonder om ervaring op te doen met eventuele gebiedsgerichte preventieplannen.

 

Basisprincipes voor wolfwerende afrastering
Om de afrasteringen op de juiste manier te ontwerpen, te plaatsen en te onderhouden is het belangrijk eerst inzicht te hebben in de manier waarop een wolf een afrastering kan overwinnen. Omdat een wolf altijd langs een afrastering loopt om te onderzoeken of er een zwak punt is, moet u rekening houden met het volgende:

  • Onderdoor kruipen of graven
    Een wolf heeft een sterke neiging om ergens onderdoor te kruipen. Als dat niet direct lukt kan hij ook gaan graven.
  • Doorheen gaan
    Een opening in een hek van 20 cm kan voor een wolf groot genoeg zijn om doorheen te gaan.
  • Overheen klimmen
    Een wolf is goed in staat om over een hoog hekwerk heen te klauteren.
  • Overheen springen
    Hoewel de wolf er fysiek toe in staat is, heeft hij van nature nauwelijks de neiging om ergens overheen te springen. Alleen als een wolf dit geleerd heeft zal hij springen.
  • Gevoelig voor elektrische stroom
    Wolven zijn gevoelig voor elektriciteit. Als een wolf een keer een flinke elektrische schok heeft gehad, zal hij met deze leerervaring niet snel opnieuw een elektrische afrastering aanraken. Omdat wolven gevoelig zijn voor elektriciteit is een goede afrastering met stroom(-draden) daarom heel effectief. Hierbij moet rekening worden gehouden met het feit dat wolven vooral in de nachtelijke periode actief zijn én op het moment dat schapen onbewaakt in het veld zijn.

Minimale normen wolfwerende rasters
Rasters zijn een zeer effectieve manier om een wolf te weren van een landbouwperceel waar bijvoorbeeld schapen worden geweid. Voor rasters die gebruikt worden om schapenweides af te rasteren hanteert BIJ12 onderstaande normen:

  • Vaste afrastering
  • Stroomdraden

Een stroomdraad is zeer geschikt om wolven te weren. De stroomdraden geven een stroomschok bij contact. Dit wordt door de wolf als zeer onaangenaam ervaren, waardoor hij/zij een volgende poging zal vermijden. Stroomdraden zijn goedkoper dan een combinatie van gaas en stroomdraden. Bovendien zijn ze eenvoudiger te plaatsen en te verplaatsen. Wel vragen ze om meer toezicht en onderhoud. De stroomdraadapparaten zijn bovendien diefstalgevoelig. Ook is het belangrijk dat de draden geen contact maken met de ondergrond of vegetatie om de stroomgeleiding te waarborgen.

Figuur 1 – Vaste afrastering met wolfwerend stroomdraad.
Klik op de afbeelding voor vergroting

 

Figuur 2 – Elektrisch draadraster
Klik op de afbeelding voor vergroting

Normen voor vaste afrastering met stroomdraden:

  • Minimaal 4.5 kV elektrische spanning; minimaal 1,5 joule impulsenergie.
  • Minimaal 5 draden bij nieuwe stroomdraden en/of poorten.
  • Verdeling van de draden:
    • Onderste draad maximaal op 20 cm hoogte van de grond.
    • Bovenste draad minimaal 120 cm hoogte vanaf de grond.
    • Tussen draden op 40, 60, 90 cm hoogte.
  • Draden dienen aan de buitenzijde van het raster geplaatst te zijn.
  • De afwijking voor de draden mag niet meer dan 5 cm zijn.
  • Er mag geen opstapmogelijkheid zijn die groter is dan 30 cm buiten het raster op een afstand van 2 meter.
  • Maximale afstand tussen de palen is 10 meter.

Overige suggesties.
Het spreekt voor zich dat de rasterpalen van goede kwaliteit dienen te zijn. Hieronder een suggestie welke afmetingen deze palen zouden kunnen hebben:

  • Rasterpalen: 2,00 tot 3,00 meter lang, diameter 10/12 cm.
  • Hoek- en schoorpalen: 3,50 meter lang, diameter 12/14 cm.
  • Gebruik bij bochten en hoeken een steunpaal om de draden strak te houden.
  • Ten overvloede: bij toegangspoorten gelden, afhankelijk van de uitvoering, dezelfde eisen als voor de afrastering zelf.
  • Gebruik de middelste draad als aardedraad.
  • Om overal voldoende spanning op de draden te houden kan bij grotere percelen een hogere impulsenergie nodig zijn.
  • Plaats op 1,20 meter hoogte eventueel extra schriklint zonder stroom als extra optische barrière.

Figuur 3 – Wolfwerend gaasraster
Klik op de afbeelding voor vergroting

Vaste afrastering van gaas en stroomdraden.
 

Normen voor vaste afrastering van gaas en stroomdraden.

  • Minimaal 4.5 kV elektrische spanning; minimaal 1,5 joule impulsenergie.
  • Minimaal 3 draden bij gaas en/of bestaande dichte poorten.
  • Verdeling van de draden:
    • Onderste draad maximaal op 20 cm van de grond.
    • Bovenste draad minimaal 120 cm hoogte.
    • Tussen draden op 40 tot 60 cm hoogte.
  • Draden dienen aan de buitenzijde van het raster geplaatst te zijn.
  • Er mag geen opstapmogelijkheid zijn die groter is dan 30 cm buiten het raster op een afstand van 2 meter.
  • Maximale afstand tussen de palen is zodanig dat het gaas stevig staat (4 – 6 meter).

Overige suggesties.

  • Gebruik gepuntlast verzinkt gaas: zwaar vierkant vlechtwerk van 1,20 m bijvoorbeeld zwaartype 120.
  • Het spreekt voor zich: maar het gaas dient géén gaten te hebben.
  • De rasterpalen dienen van goede kwaliteit te zijn. Hieronder vindt u een suggestie voor de afmetingen. Behalve houten palen, kunt u ook kunststofpalen of insultimber gebruiken.
  • Rasterpalen: minimaal 1,80 meter lang, diameter 10/12 cm.
  • Hoek- en schoorpalen: ca. 2,50 meter lang, diameter 12/14 cm

Figuur 4 – Verplaatsbare afrastering flexinet
Klik op de afbeelding voor vergroting

 

Figuur 5 – Verplaatsbare afrastering flexinet met stroomdraad
Klik op de afbeelding voor vergroting

Verplaatsbare afrastering.
 

Stroomdraad, flexinet of flexinet met stroomdraad
Een verplaatsbare afrastering met gaas (al dan niet met stroomdraad) blijkt een goed toepasbare en effectieve methode om wolven van landbouwpercelen te weren. De werking is hetzelfde als bij een vaste afrastering met stroomdraad. U kunt de flexinetten na enige oefening vrij simpel aanbrengen en opruimen. Het flexinet met stroomdraad vraagt net zoals een vaste afrastering met stroomdraad meer toezicht en onderhoud.

 

Schrikapparaten op 220 V kunnen een grotere lengte onder spanning houden dan apparaten op accu’s. Daarbij zijn accu’s op zonnecellen bedrijfszekerder dan losse accu’s. Op plekken die vaak overstromen of waar de bodem vaak nat is, kan ook een soort rubberen stroomdraad gebruikt worden. Deze blijft ook onder zeer natte omstan­digheden bij beroering een schok afgeven en verliest geen stroom.

 

Normen voor verplaatsbare afrastering of flexinet, al dan niet met stroomdraad.

  • Minimaal 4.5 kV elektrische spanning; minimaal 1,5 joule impulsenergie.
  • Stevige en strakke opstelling: de hoeken dienen daarbij geschoren te zijn.
  • Er mag geen opstapmogelijkheid zijn die groter is dan 30 cm buiten het raster op een afstand van 2 meter.

Normen voor verplaatsbaar raster met stroomdraden.

  • Minimaal 4.5 kV elektrische spanning; minimaal 1,5 joule impulsenergie.
  • Minimaal 5 draden.
  • Verdeling van de draden:
    • Onderste draad maximaal op 20 cm hoogte van de grond.
    • Bovenste draad minimaal 120 cm hoogte vanaf de grond.
    • Tussen draden op 40, 60, 90 cm hoogte.
  • Draden dienen aan de buitenzijde van het raster geplaatst te zijn.
  • De afwijking voor de draden mag niet meer dan 5 cm zijn.
  • Er mag geen opstapmogelijkheid zijn die groter is dan 30 cm buiten het raster op een afstand van 2 meter.
  • Maximale afstand tussen de palen is 10 meter.

Figuur 6 – Verplaatsbare afrastering met draden
Klik op de afbeelding voor vergroting

Overige suggesties.
Het is aan te bevelen de onderste draad 20 cm boven de grond te plaatsen, zodat deze vrij ligt en geen contact maakt met begroeiing. Ook is het aan te raden, waar nodig en mogelijk, de strook onder de stroomdraad vooraf te maaien. Plaats het raster, indien mogelijk, ook zo vlak mogelijk boven de ondergrond. Dit zorgt voor minder stroomverlies, waardoor de minimale spanning van 4,5 kV gehaald wordt en de accu niet te snel leeg raakt.

 

Voor goede en regelmatige aarding is het aan te raden bij elke koppeling van netrollen (50 meter) een koppeling aarde te maken. Bij bochten en hoeken is het handig om een steunpaal te gebruiken. Eventueel kan bovenlangs nog een schriklint geplaatst worden als extra optische barrière.

 

 

Figuur 7 – Afgeschermde sloten
Klik op de afbeelding voor vergroting

Speciale aandacht voor sloten en greppels en toegangshekken.
Bij alle soorten rasters moet rekening gehouden worden met het feit dat sloten en greppels of andere oneffenheden die het raster kruisen, ook afgedekt of uitgerasterd worden. Dit is van belang omdat wolven eerder geneigd zijn om onder afrastering door te gaan dan erover heen te klimmen of springen. Oneffenheden kunnen bedekt worden door onder andere een kabel met omlaag hangende kettingen. Dit is een visuele bescherming die in de praktijk effectief bleek. Dit geldt ook voor toegangspoorten tot het weiland. Deze moeten een gelijkwaardig beschermingsniveau bieden als de raster zelf. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor sloten. Wolven zijn goede zwemmers en eventueel bereid onder een barrière door te zwemmen. In die gevallen is een aparte voorziening (in het water zonder elektriciteit) nodig om de wolven ook daar te weren.

Aandacht voor goede aarding.
De ervaringen op de droge zandgronden leren dat een goede aarding van afrastering met stroomdraad een probleem kan zijn. Dan is het nuttig over een grote lengte een aardingslint te gebruiken die door de paaltjes op de grond wordt geklemd onder het gaas langs. Mede om die reden zijn dan paaltjes met dubbele pin aan te bevelen.

Let op.

Een wolf is een zeer intelligent dier, dat zich snel aanpast en leert van zijn ervaringen. Een afrastering, hoe goed ook en hoe precies volgens de richtlijnen, geeft nooit een 100% garantie dat uw gevrijwaard blijft van predatie. Maar het helpt zeer zeker.
In onze een van onze vorige nieuwsbrieven kon u lezen over het gebruik van extra "armen" aan de rasters. Ook dit is een zeer effectieve uitbreiding. Kijk hier de animatie van de extra "armen" op ons Youtubekanaal.

Als u meer informatie wenst over de juiste afrastering en andere beschermende maatregelen kunt u deze vinden op de website van BIJ12. Daar leest u ook alles over de geldende subsidieregelingen per provincie.

Bovenstaande tekst over afrasteringen is afkomstig van BIJ12 en Stichting Wolf-Fencing Nederland.

Lezing Solognote Nederland

Bron : Solognote Nederland

Solognote Nederland is een enthousiaste groep Nederlandse fokkers van dit Franse schapenras dat middels een fokcirkel dit speciale ras in stand houdt in Nederland.

Jaarlijks komen deze fokkers bijeen op de Fokkersdag. Dit jaar werd deze gehouden bij één van de VSS Rasvertegenwoordiger Solognote in Leerdam.

De fokkers wilde graag meer informatie over de Wolf en kwamen uiteindelijk bij de Werkgroep Wolf Nederland terecht met de vraag of wij hier invulling aan konden geven.
Uiteraard hebben we dit verzoek ingewilligd en is één van onze enthousiaste vrijwilligers afgereisd naar Leerdam.

Tijdens de lezing kwamen diverse items aan bod zoals informatie over de wolf en uitgebreide informatie over het beschermen van het vee. Uiteraard was er tijd om de diverse vragen te beantwoorden. 
De groep fokkers reageerde enthousiast op de presentatie en bedankte de Werkgroep Wolf voor de nodige informatie. 

 

Wollig Landleven Fair schaapskudde Elspeet

Zaterdag 18 juni zal de Werkgroep Wolf Nederland aanwezig zijn op de Wollig Landleven fair in Elspeet met een informatiekraam.
We nodigen jullie van harte uit om ook aanwezig te zijn en zo kennis te maken met (een aantal leden van) de Werkgroep Wolf Nederland. We zullen ter plaatse informatie verstrekken over de Wolf en beschermende middelen voor veehouders.
Wie weet zien we je op deze fair. Klik hier voor meer informatie over de fair

Agenda

Komende periode staan de volgende evenementen op de agenda:

  • Paard & Erfgoed
    Datum: 5 & 6 juni
    Door: Paard & Erfgoed
    Meer info & tickets
  • Extra lezing en wandeling: Kennismaken met de Wolf
    Datum: Zaterdag 11 juni
    Door: Werkgroep Wolf Nederland
    Adres: Woodz – Bovenallee 1, 6881 AJ Velp
    Zie agenda voor tijden en tickets
  • Wandeling: Wolf en Spoor 
    Datum: 15-06-2022 van 13:00 tot 15:30
    Door: Werkgroep Wolf Nederland
    Adres: Parkeerplaats Boshuisweg, Gortel
    Meer informatie en aanmelden
  • Wollig Landleven
    Datum: 18 juni 2022
    Schaapsscheerdersfeest kudde Elspeet
    Informatiekraam Werkgroep Wolf
    Meer informatie
  • Lezing Wolf
    Datum: 22 juni 2022
    Restaurant de Klipper in Zwillingen
    Meer informatie en aanmelden
  • Wandeling: Wolf en Spoor
    Datum: wo 13 juli 2022 van 13:00 - 15:30            
    Door: Werkgroep Wolf Nederland
    Adres: Parkeerplaats Boshuisweg, Gortel
    Meer informatie en aanmelden
  • Wandeling: In het spoor van de wolf
    Datum: 23-07-2022 van 18:30 tot 21:30
    Door: Werkgroep Wolf Nederland
    Adres: Woodz – Bovenallee 1, 6881 AJ Velp
    Meer informatie en aanmelden

 

Voor meer activiteiten zie onze agenda: 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Werkgroep Wolf Nederland
Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend
Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt of vermenigvuldigt zonder
uitdrukkelijke toestemming van Werkgroep Wolf Nederland.
Werkgroep Wolf Nederland is een notariële vereniging, en staat ingeschreven bij de kvk onder: 83976310.

Copyright © 2022 | Werkgroep Wolf Nederland