De slingerklok als metafoor van bewijs
Christaan Huygens was een bekende en intelligente wetenschapper in de 17e eeuw. Hij was de uitvinder van het slingeruurwerk, een klok waarin de heen en weer bewegende slinger ervoor zorgt dat de klok gelijkmatiger ging lopen. Zijn ongelofelijke en belangrijke uitvinding maakte het destijds mogelijk dat de tijd op een betrouwbare manier kon plaats vinden en tot de dag van vandaag zijn de slingerklokken nog steeds in trek.
Onlangs heb ik het zelf kunnen ondervinden hoe belangrijk dit is omdat ik een slingeruurwerk van ca. 60 jaar geleden geheel zelf heb mogen reviseren. Elke onderdeeltje hoe klein ook is gereinigd. Daarna heb ik de klok weer opnieuw in elkaar gezet. Eens te meer ontdekte ik dat het ontbreken van één klokonderdeeltje desastreus is en de klok niet meer werkt. Dit betekent dat alle onderdelen allemaal even belangrijk zijn.
Een metafoor is geboren
Toen ik het stuk las van Ron Legerstee op LinkedIn (zie rechter column), waarin hij uitlegt dat alleen gerandomiseerd klinisch onderzoek (RCT) en meta-analyses wordt gezien als hard bewijs was ik het helemaal met hem eens.
Volgens Ron Legerstee, betekent dat juist de essentie, het hart, van de verpleeg- en geneeskunde, de BIOLOGIE hiermee willens en wetens buiten spel wordt gezet én gehouden.
En zo was dat ook bij de uitvinding Christiaan Huygens in de 17e eeuw. Als we praten over ‘hard bewijs’ dan heeft hij nagedacht over ELK onderdeel dat moet worden meegenomen om de klok behoorlijk te laten functioneren. Geen onderdeeltje mag worden vergeten. De klok wordt anders waardeloos en onbruikbaar.
Als we praten over bewijs in wondzorg dan hebben we alle vormen van bewijs nodig (lees radertjes en alle ander onderdeeltjes in de klok) om tot één geheel van bewijs te komen. Ook al is het ene onderdeeltje belangrijker als de andere.
Het wordt tijd dat we ook Evidence Base Medicine opnieuw reinigen en in elkaar zetten maar dan wel met ALLE vormen van bewijs. Net als de klok heeft ook dit systeem alle onderdelen nodig om goed te kunnen functioneren. Wondbehandelaars moeten zich meer gaan realiseren hoe belangrijk het is dat ALLE vormen van bewijs moeten worden meegenomen.
Ton Lassing, redacteur, communicatie specialist NTVW