‘Sprookjes zijn niet echt hè? Ik bedoel, elfjes enzo. Dat hebben mensen gewoon verzonnen.’
Dit vraagt het jongetje Mason aan zijn vader in de film Boyhood.

‘Och, dat weet ik niet’, zegt vader. ‘Wat denk je van… bijvoorbeeld een walvis? Wat als ik een verhaal vertelde over een zoogdier dat onder water leeft, in de zee, en dat dier gebruikt sonar en zingt liedjes en is zó groot; zijn hart is even groot als een auto, en je zou door zijn aderen kunnen zwemmen. Dat is net zo sprookjesachtig als elfjes, toch?’
 

Bovenstaand fragment inspireerde mij destijds tot een column over verwondering. Waarom zou je volwassen willen worden als je de open blik van een kind verliest? De blik waarmee je meer ziet en meer wordt geraakt door wat je ziet. ‘De ware ontdekkingsreis is geen zoektocht naar nieuwe landschappen, maar het waarnemen met nieuwe ogen’, zei Proust. We leven in een tijd die alle aanleiding geeft tot cynisme, maar met een onbevangen blik kun je je nog steeds verwonderen. Je maakt meer contact met de wereld om je heen, je kunt nieuwe ontdekkingen doen.

De meeste columns in dit boek komen voort uit het dagelijks leven, waarin ik de wereld om me heen soms met bekijk met verwondering en hoop, soms met ergernis of teleurstelling, maar altijd met het besef dat we allemaal verbonden zijn in onze beproevingen en menselijke tekortkomingen. Ik heb dan ook mezelf niet gespaard, zoals onder meer tot uiting komt in de openingscolumn Een psycholoog is ook maar een mens.

Bij het verschijnen van dit boek heb ik samen met Quest een peiling gedaan over strubbelingen met onze naasten, in het bijzonder ‘handelingsverlegenheid’ (tegenwoordig wordt het vaak awkward genoemd): situaties waarin je spanning voelt en niet goed weet hoe je moet reageren, bijvoorbeeld omdat iemand iets doet wat ongepast is. Situaties uit het boek zijn bijvoorbeeld: het is pijnlijk en ongemakkelijk als iemand totaal niet naar je luistert als je iets vertelt, dus dan zou je daar graag iets van willen zeggen – maar als je dat doet kan het nog veel ongemakkelijker worden. Of: je uitspreken bij grensoverschrijdend gedrag, wat ook veel wrijving kan geven.

Een gemeenschappelijk kenmerk van situaties die hoog scoren op handelingsverlegenheid is dat je iemands gezicht moet redden – je eigen gezicht of dat van een ander, en soms allebei. Hoe je dat kunt doen, en wat de top 10 van meest ongemakkelijke situaties was, kun je lezen op de website van Radboud Recharge. Ik heb er ook kort over verteld op Radio 1.
 

Vanaf 6 december is mijn boek Mijn ego heeft altijd gelijk overal te koop met 20% korting. Dus mocht de prijs je tot nu toe hebben weerhouden, dan is dit je kans om een cadeautje voor jezelf te kopen!

Gebruikmakend van het “Barnum-effect” kun je je hier ontpoppen tot iemand die met een geheimzinnige methode dwars door de mensen heen kan kijken, op basis van een zogenaamde persoonlijkheidstest.
Lees er meer over in mijn blog. Het vraagt enige voorbereiding, maar ik kan uit ervaring zeggen dat het je veel plezier zal geven en de aanwezigen aan het denken kan zetten over wie ze nu eigenlijk zijn.

En dan zijn we terug bij het begin: verwondering. Dat is toch eigenlijk het mooiste cadeau. Fijne feestdagen!