In deze Nieuwsbrief informatie over:

1.   Provinciaal plan voor een doorfietsroute Haren-Zuidlaren
2.   Hoge Hereweg en Appelbergen: een verhaal apart
3.   Zorgen over beleid en onderhoud van zandwegen
4.   Maaibeheer conform ecologisch bermbeheerplan
5.   Ontwikkelingen Groene Verbindingen Hondsrug Haren
6.   Initiatief voor integrale visie Tussengebied Haren-Groningen
7.   Bloeiende Onneresch
8.   Publicatie over Onneresch
9.   Oproep: doe mee en steun SLGH
 

1.     Provinciaal plan voor een doorfietsroute Haren-Zuidlaren

De provincie Groningen is voornemens een doorfietsroute tussen Haren-Zuidlaren aan te leggen. De provincie heeft al een aantal doorfietsroutes aangelegd (naar Zuidhorn, Winsum, Ten Boer). Dergelijke routes bestaan uit vier meter brede strakke beton- of asfaltbanen: een concept dat tussen Haren en Zuidlaren op grote bezwaren stuit. Volgens SGLH vraagt de situatie in dit gebied vanwege de verspreide bewoning en het daarmee samenhangende netwerk van fietspaden om een andere, meer genuanceerde benadering. De doelstelling van de doorfietsroute  is om het gebruik van de fiets te bevorderen zodat dat leidt tot minder autoritten. Iedereen zal het hiermee eens zijn. Echter, deze doelstelling kan in het gebied ten zuiden van Haren effectiever worden bereikt met het verbeteren van het héle netwerk van fietspaden in plaats van de aanleg van één brede snelle fietsroute.
In Haren de Krant vragen mensen zich af voor welk probleem de doorfietsroute een oplossing is. Daar wringt inderdaad de schoen. Tussen Haren en Zuidlaren lopen meerdere parallelle fietspaden die allemaal druk worden gebruikt. De fietspaden zijn op veel plaatsen slecht onderhouden en daar moet zeker wat aan gebeuren.

Bedenkingen tegen de inhoud van het plan

De provincie werkt toe naar de keuze voor één optie: “We onderzoeken op dit moment de beste en meest aantrekkelijke route”. De provincie vraagt het publiek via ‘de stem van provincie Groningen’ te antwoorden op de vraag: “Wat is volgens jou de beste plek voor een doorfietsroute?
SLGH heeft de ruimtelijke en verkeerskundige situatie van het gebied geanalyseerd en komt tot de conclusie dat het aanleggen van één fietspad waarop je snel kunt doorfietsen niet de juiste benadering is. Ten zuiden van Haren liggen verspreid op relatief korte afstand vijf dorpen. Kenmerkend zijn ook de karakteristieke bebouwingslinten langs vele wegen.
Ook liggen langs de wegen verspreid woningen. Dit heeft tot gevolg dat er verschillende parallelle noord-zuid fietsroutes zijn met diverse dwarsverbindingen. Fietsers kiezen, afhankelijk van verschillende factoren, wisselend één van die routes. Dat is ook de grote kwaliteit van ‘ons’ gebied.
Het verbeteren van één fietsroute zou een gemiste kans zijn omdat het hele netwerk van fietspaden moet worden verbeterd om het fietsverkeer te bevorderen. Dat kan ook met het beschikbare budget van 4,65 miljoen euro. Door de keuze voor één route zou een groot deel van de inwoners van het gebied er nog niet op vooruitgaan.
Wij zijn van mening dat het concept van de doorfietsroute zoals dat elders is aangelegd niet in het kleinschalige landschap van de Hondsrug past. De aanleg van een doorfietsroute over de Hoge Hereweg zou de landschappelijke, cultuurhistorische en natuurwaarden van Appelbergen op een onaanvaardbare manier aantasten (zie verder punt 2 van deze nieuwsbrief).

Bedenkingen tegen de procedure

De provincie heeft meerdere opties voor de ligging van de doorfietsroute bedacht: via Felland, over de Hoge Hereweg of langs de Rijksstraatweg. Zoals hiervoor al aangegeven wordt het publiek door de vraagstelling ‘Wat is de beste plek voor een doorfietsroute’ gedwongen een keuze te maken. Het turven van de voorkeuren van mensen voor één bepaalde route vindt SLGH te beperkt. Zij heeft dit in een brief aan de provincie - mede namens de Natuur en Milieufederatie Groningen- uiteengezet. (link aanbrengen nadat brief op website is gezet).  Volgens SLGH vraagt de verspreide ligging van woningen en de aanwezigheid van meerdere parallelle fietsroutes om een hybride benadering van het concept: niet één doorfietsroute, maar alle bestaande routes aanzienlijk verbeteren.

Meer informatie over de doorfietsroute vindt u op de provinciale website. Iedereen kan tot 2 januari reageren op het plan via ‘de stem van provincie Groningen’. Hierop zijn ook alle binnengekomen reacties te zien. U moet daarvoor een account aanmaken en inloggen. Wilt u dat liever niet, dan kunt u ook een email sturen aan: doorfietsroute-zh@provinciegroningen.nl
 

2.      Hoge Hereweg en Appelbergen: een verhaal apart

Op ‘de stem van provincie Groningen’ over de doorfietsroute Haren - Zuidlaren is bij ‘reacties’ te lezen dat veel mensen zich laten verleiden tot de keuze voor de Hoge Hereweg. Die route is immers het kortste en het huidige fietspad is verre van ideaal. Tegelijkertijd is het voor veel mensen een schrikbeeld dat er over de Hoge Hereweg een strak vier meter breed fietspad wordt aangelegd. Hierdoor zouden de landschappelijke, natuurlijke en cultuurhistorische waarden van de Hoge Hereweg en Appelbergen geweld worden aangedaan.
 

De recreatieve druk op Appelbergen is de laatste decennia enorm toegenomen. Door de coronacrisis is het nog drukker geworden. Het gedeelte van de Hoge Hereweg door het bos is eigendom van Staatsbosbeheer en in onderhoud bij de gemeente. Maar de gemeente doet er bijna niets aan. Ook rijden en parkeren er steeds meer auto’s. Dit conflicteert met de recreatieve en natuurfunctie van het gebied.
Een zijdelings effect van de discussie over de doorfietsroute is dat we stil moeten staan bij de gewenste toekomst (en beheer) van Appelbergen en de Hoge Hereweg. SLGH heeft hierover gesproken met de beheerders van Staatsbosbeheer. Zij benadrukken de verblijfsfunctie van het gebied en vinden een doorfietsroute over de Hoge Hereweg niet passen. Erkend wordt dat een duidelijker visie op het gebied dringend nodig is.
Een visie op Appelbergen moet ons inziens beginnen bij de Geschiedenis van Appelbergen. Het boekje van Mw. G. Schilder-Hutten geeft een interessant beeld van “Hoe een landschap zijn verleden weerspiegelt”(Harener Historische Reeks nr 17, 2011). Het boekje gaat over de cultuurhistorie, de natuurwaarden en bevat inspirerende foto’s: een goed startpunt voor een visie op Appelbergen als natuur- en verblijfsgebied. Vervolgens kan het beeld en de inrichting van de Hoge Hereweg worden ontworpen op basis van die visie. Het gaat dan niet alleen om het fietspad maar om de inrichting van de weg als geheel in relatie tot haar omgeving.

De doorfietsroute moet naar het inzicht van SLGH (zie onder 1) bestaan uit de bestaande parallelle fietspaden langs de Lageweg (via Onnen), de Hoge Hereweg en de Zuidlaarderweg (via Glimmen). We noemen dit een hybride doorfietsroute (zie hiervoor onze brief aan de projectorganisatie). De fietspaden langs de Lageweg en de Zuidlaarderweg kunnen worden uitgewerkt als de snelle routes (speedpedelecs op de weg). Het fietspad over de Hoge Hereweg wordt dan de slow- of relaxroute (zo u wilt de zen-route) waar verbinding met de omgeving en de natuur voorop staat. In die visie zijn er optimale keuzemogelijkheden voor de fietser en wordt de doelstelling van de provincie (zoveel mogelijk mensen op de fiets) maximaal bereikt. Bij een slow- of relaxroute hoort een bijpassende inrichting en schelpenverharding. We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden, want zo zag het er honderd jaar geleden al uit.

OPROEP
maak u mening kenbaar op via ‘de stem van  provincie Groningen’ of met een email aan: doorfietsroute-zh@provinciegroningen.nl. U kunt desgewenst verwijzen naar onze brief aan de provincie.

3.      Zorgen over beleid en onderhoud van zandwegen

Gemeente Groningen werkt al meer dan twee jaar aan het ‘Beleids- en beheerplan zandwegen’. In dit plan, dat zowel zand- als halfverharde wegen betreft, komen aan de orde: cultuurhistorie, ecologie, biodiversiteit, verkeer, landbouw, recreatie en beheer. In september 2021 heeft de SLGH  uitgebreid met de gemeente over haar eerdere voorstellen en zorgen over de zandwegen gesproken. Zie hiervoor onze nota: Zandwegen in Haren die in september 2020 aan wethouder Broeksma is aangeboden. De planning was dat een concept beheerplan eind 2021/begin 2022 gereed zou zijn. De laatste berichten zijn dat het concept pas begin 2023 beschikbaar komt. De voortgang is volgens de gemeente vertraagd door prioritering, verkiezingen, collegevorming en inwerken wethouders. 

Eind 2021 is op ons initiatief periodiek overleg opgestart tussen SLGH en de gemeentelijke gebiedsbeheerder Haren over het onderhoud van zandwegen. Gebleken is dat het bij de gemeente niet altijd duidelijk is wie waarvoor verantwoordelijk is en wie binnen de gemeentelijke diensten bij onderhoudswerkzaamheden moeten worden betrokken. Denk hierbij b.v. aan ecologie en biodiversiteit. De gebiedsbeheerder Haren heeft inmiddels een andere functie gekregen, waardoor overleg maandenlang niet mogelijk bleek. Inmiddels is een nieuwe gebiedsbeheerder sinds 1 oktober aan het werk. Het 1e overleg met de nieuwe beheerder heeft inmiddels plaatsgevonden. Zij komt uit een kleinere landelijke gemeente in Drenthe en begrijpt onze noden.
 
Onze zorgen over het onderhoud van zandwegen zijn dat door het gebruik van veel te zwaar materieel de toch al kwetsbare zandwegen en bermen worden vernield (o.a. Boerlandspad). Bermen zijn, ondanks afspraken met de gemeente dat het afplaggen gefaseerd zou plaatsvinden geheel afgeplagd (o.a. Lutsborgsweg en Oosterbroekweg). Ook zijn bermen afgeplagd waar beschermde planten groeiden (o.a. Ruigelaan). Smalle zandwegen en schelpenpaden zijn onnodig veel verbreed. Hierdoor zijn bermen versmald of verdwenen. Dit  heeft tot gevolg dat de biodiversiteit op veel plaatsen (onnodig!) erg achteruit is gegaan. Daarbij komt dan ook nog het maaibeheer, dat nog niet overal volgens de juiste methode wordt uitgevoerd (zie punt 4 over maaibeheer). De optelsom van verkeerd uitgevoerde ingrepen drukt zwaar op het herstellend vermogen van bermen. Temeer daar tegelijkertijd de recreatiedruk enorm is toegenomen, waardoor de begroeiing op bermen keer op keer wordt stuk gereden.

4.     Maaibeheer conform ecologisch bermbeheerplan Haren

Er is juni 2021 (in alle stilte) een definitieve versie van het ecologisch bermbeheerplan Haren vastgesteld. In 2022 is het maaibeheer volgens dit beheerplan uitgevoerd, maar in de praktijk ging er nog het nodige mis. Daarom is er nu afgesproken dat voorafgaand aan een nieuwe maaibeurt eerst overleg zal zijn tussen de werkgroep van SLGH en de toezichthouder/uitvoerder om kwetsbare bermstroken te beschermen. Meld het vooral als het maaibeheer niet ecologisch verantwoord wordt uitgevoerd: alegrand789@gmail.com.
 

De meeste activiteiten van het project Groene Verbindingen Hondsrug Haren vonden dit jaar plaats op de Onneresch en in Noordlaren. Op de es stonden deze zomer de akkerranden mooi in bloei en oogstten veel bewondering. Er komen volgend jaar nog enkele stroken bij en er worden solitaire bomen en veldstruweel aangeplant voor een meer vogelvriendelijke begroeiing.
In Noordlaren is het kruidenveld langs de Zuiderstraat inmiddels gefaseerd gemaaid. Bij gefaseerd maaien wordt een deel van de beplanting niet gemaaid om voldoende schuilgelegenheid te bieden aan vogels en insecten. Als spin-off van alle acties voor biodiversiteit is aan de oostkant van Noordlaren nu een (particulier) plan gestart voor een bloemenweide met veldstruweel en fruitbomen.
Het plan om ‘bescherm de berm’ bordjes te plaatsen is uitgesteld, omdat dit samen met de gemeente zal worden gedaan. De gemeente stelde voor om op verschillende plaatsen informatieborden te plaatsen over ecologisch bermbeheer. Daar willen we graag aan meewerken, maar een gezamenlijke actie vergt meer tijd.
Het eerder genoemde plan van Landschapsbeheer Groningen om de bermen van de zandwegen rond Noordlaren bij te zaaien met inheems zaadgoed kon dit najaar gelukkig nog plaatsvinden. Zie het uitgebreide verslag op onze website.
 

In vorige Nieuwsbrieven stonden we uitvoerig stil bij het gemeentelijk besluit om voor het open groene gebied langs de Kerklaan een voorkeursrecht te vestigen. Samen met zes andere bewoners- en milieuorganisaties verzette SLGH zich met succes tegen de motivatie van het voorgenomen besluit om de bestemming ‘agrarisch’ te wijzigingen in ‘sport en maatschappelijke bestemmingen’.
De gemeenteraad nam een amendement aan waarin gesproken wordt over het ontwikkelen van een integrale visie voor het gebied.
De gemeente blijkt nog geen stappen ondernomen te hebben om deze integrale visie op te stellen. Daarom heeft SLGH opnieuw betrokkenen partijen in het gebied benaderd. In een gezamenlijke brief hebben we de wethouder voor Haren Kirsten de Wrede verzocht het opstellen van een visie op de toekomst van het Tussengebied naar voren te halen. We houden u op de hoogte.
 

8.       Bloeiende Onneresch

Op de Onneresch zijn door Land van Ons dit jaar geweldige resultaten geboekt: een goede oogst van boekweit, huttentut en triticale. Ook stonden de akkerranden prachtig in bloei. Komend jaar wordt het aantal percelen met gewassen verder uitgebreid. Een deel van Het Veentje (Steenbergerveen) was nog geen eigendom van Land van Ons. Door een grondruil is ook dat deel van Het Veentje nu bezit van de burgercoöperatie en kan als een geheel worden beheerd. Het waterpeil wordt verhoogd en het maaibeheer afgestemd op het ontwikkelen van bloemrijk grasland. SLGH is blij op verschillende manieren te kunnen bijdragen aan deze successen.
Wilt u op de hoogte blijven en/of meedoen? Wordt dan lid van Land van Ons.

 9.     Oproep: doe mee en steun SLGH

Een wakkere groep bewoners blijft hard nodig om de landschappelijke en cultuurhistorische waarden van het landelijk gebied veilig te stellen. Uw steun is daarbij nodig: als de oren en ogen van het gebied, als lid van het bestuur of een van de werkgroepen of met een financiële bijdrage.

Versterking gezocht!

Voor diverse activiteiten van SLGH is versterking zeer welkom. We zoeken bestuursleden. De belangrijkste vereiste is affiniteit met de doelstellingen en werkzaamheden van SLGH. Inzet en tijdbeslag wordt onderling ingevuld afhankelijk van de onderwerpen waar SLGH zich mee bezighoudt.
Technische ondersteuning voor onderhoud en verbetering van de website is eveneens zeer welkom.

Heeft u belangstelling voor een van bovengenoemde activiteiten neem dan contact op via: info@landelijkgebiedharen.nl of met de secretaris Jan Wittenberg (j-wittenberg@hetnet.nl)

Doneren

Wij (SLGH) maken kosten voor acties. Als u zich herkent in ons werk en wilt bijdragen aan het behoud en versterken van het landelijk gebied, dan stellen wij een donatie zeer op prijs: Triodos NL25TRIO0338915842, ten name van Landelijk Gebied Haren. U kunt ook via de website doneren.

Hoort zegt het voort

U ontvangt deze Nieuwsbrief omdat u op onze lijst van ondersteuners/ belangstellenden staat. We stellen het op prijs als u mensen in uw omgeving attendeert op Stichting Landelijk Gebied Haren, bijvoorbeeld door deze Nieuwsbrief te verspreiden.
Op onze website plaatsen wij actuele berichten: