In deze Nieuwsbrief:
1.    Inleiding: een roerige tijd
2.    Beleidskader Zonneparken en Zon op daken: er is geluisterd
3.    Zandwegen: vallen en opstaan
4.    Land van Ons: perspectief voor natuur-inclusieve landbouw
5.    Omgevingsvisie: SLGH op het vinkentouw
6.    Groene Verbindingen Hondsrug Haren
7.    Nieuwe natuur in polders Oosterland en Lappenvoort
8.    Oproep: doe mee of steun de stichting met een financiële bijdrage

Een roerige tijd

Bij de oprichting van de Stichting Landelijk Gebied Haren in 2019 konden we niet bevroeden dat de stichting overstelpt zou worden met onderwerpen waarover alerte bewoners zich zorgen maken. Zaken die onze aandacht vroegen waren onder andere: locaties voor zonneparken, verkeerd onderhoud van de zandwegen, de gemeentelijke Omgevingsvisie, Beheer-, Inrichtings- en Ontwikkelingsplan Drentsche AA (2021-2030) (BIO-plan) en energievisie Nationaal Park Drentsche Aa, bomenkap langs Drentsche Aa, etc.

Gelukkig zijn er ook hoopvolle ontwikkelingen zoals de coöperatie Land van Ons die op de Onner Esch natuur-inclusieve landbouw gaat bedrijven. U leest er meer over in deze Nieuwsbrief. Voor uw gemak brengen we links aan naar de achterliggende informatie, veelal ook te vinden op onze website.

Nieuw ‘Beleidskader Zonneparken’ en ‘Zon op daken’: er is geluisterd

In de Nieuwbrief van december sloegen we alarm vanwege het gemeentelijk concept Beleidskader Zonneparken. Daarin werden 8 locaties voor ‘kleine’ (10 ha) zonneparken in het landelijk gebied van Haren aangewezen plus een grotere locatie (30 ha) in Haren-Noord. Mede naar aanleiding van onze oproep werden meer dan 1000 bezwaren ingediend door burgers en meer dan 10 maatschappelijke organisaties. Verantwoordelijk wethouder Broeksma was ‘verrast’.

Vanaf januari heeft de SLGH vele gesprekken gevoerd met wethouders, het ambtelijk team, de fracties in de gemeenteraad en maatschappelijke organisaties. We kunnen nu vaststellen dat al die moeite niet voor niets is geweest: er is geluisterd.

De SLGH is blij dat het nieuwe Beleidskader Zonneparken drastisch is herzien en dat B&W heeft besloten (voorlopig) in het landelijk gebied van Haren geen zonneparken toe te staan. Tegelijkertijd is een beleidskader Zon op daken gepubliceerd. Daarmee is er nu een completer en evenwichtiger beeld van het voorgenomen beleid. Zie ook de stukken in Haren de Krant en Dagblad van het Noorden.

Wij vinden het verstandig dat gekozen is voor een gefaseerde aanpak met maximaal vijf initiatieven voor kleine parken tot 2025 en een evaluatie in dat jaar. Door de snelle ontwikkelingen op het gebied van zonne-energie kan de opgave er in 2025 heel anders uitzien. Initiatieven in het landelijk gebied van Haren lijken voorlopig uitgesloten. Die zijn ons inziens ook niet nodig als de mogelijkheden op daken en infrastructuur worden benut.

De SLGH heeft nog wel enkele punten van kritiek op het Beleidskader Zonneparken. Deze zijn verwoord in een brief aan de gemeenteraad. Ons verzoek aan de gemeenteraad is:

-          Aanscherping hoofdstuk 4 tot een duidelijke set (meetbare) toetsingscriteria;
-          Verduidelijking van de kaarten en de legenda;
-          Schrappen van de eerste drie alinea’s hoofdstuk 5.

De besluitvorming over de beleidskaders is - naar verwachting- als volgt:
-          Inspraak mogelijk bij de gemeenteraad op 27/10
-          Meningsvormende raadsbijeenkomst op 17/11
-          Besluitvorming in de raadsvergadering van 24/11

Bewoners Hoge Hereweg in gesprek met wethouder: "Hoe haalt u het in uw hoofd om hier een zonnepark toe te staan".

Zandwegen: vallen en opstaan

In Nieuwsbrief 7 (maart 2021) schreven we over de Nota Zandwegen die de SLGH heeft gemaakt en de ‘pilot 30 km/u zone’ rond het Noordlaarderbos.

Omdat er grote fouten zijn gemaakt bij het onderhoud van de zandwegen zijn er in mei door zes fracties in de gemeenteraad vragen gesteld aan het College van Burgemeester en Wethouders. Op 23 juni heeft het College geantwoord. Samenvattend erkent het College "dat de zandwegen van grote betekenis zijn voor de identiteit en daarmee de herkenbaarheid en afleesbaarheid van de landschapsgeschiedenis van het Groningse deel van de Hondsrug. De zandwegen zijn onlosmakelijk verbonden met het esdorpenlandschap. Zandwegen hebben daarnaast een belangrijke ecologische functie. Veel zandwegen hebben bermen of ze worden omzoomd met houtwallen, singels en hagen. Vanwege de samenhang met het landschap en natuur zijn zandwegen bovendien uitermate geschikt om te recreëren."

Het College geeft toe dat er op sommige zandwegen te veel zand is opgebracht waardoor bermen onder het zand verdwenen zijn. Het College geeft aan dat dit zal worden hersteld.

Op 7 juli is er in de gemeenteraad (unaniem!) een motie Landschapsvisie aangenomen. De raad verzoekt het college: - "Bij de herijking van de omgevingsvisie een kaderstellende visie op versterking en borging van landschapswaarden mee te nemen
- Daarbij te kijken naar de huidige maar ook historische landschapspatronen
- Deze visie als onderdeel van de herijkte omgevingsvisie voor te leggen aan de raad
- Hierover in gesprek te gaan met groene en lokale organisaties."

Op 1 september heeft de SLGH een presentatie gegeven aan plm.15 raadsleden over onze nota zandwegen.

De gemeente gaat een nieuw beleids-en beheerplan voor de zandwegen opstellen. Op 1 oktober heeft de SLGH een gesprek gehad met de projectleider en vier leden van de projectgroep ‘zandwegenbeleid’. Het was een open en constructief gesprek in de richting van een betere aanpak van het onderhoud van de zandwegen. We hebben o.a. ingebracht om de gebiedsbeheerder eindverantwoordelijk te maken voor het onderhoud van de zandwegen en de bijbehorende bermen. Voorts dat bij het onderhoud de biodiversiteit en de ecologie wordt betrokken.

De planning van de gemeente is dat voor de zomer 2022 een eerste concept van een beleidsplan zandwegen gereed is.

Helaas is er van het herstel van de fouten - door het College toegezegd- nog weinig terecht gekomen. Het lijkt erop dat Stadsbeheer (what's in a name) daar andere ideeën over heeft. Dat baart ons zorgen. Het herstel moet voor de herfst/winterperiode zijn gerealiseerd. Want anders hebben we weer dezelfde problemen als vorige winter. Gezien het huidige tempo van het noodzakelijke ploegen en bol schaven of op één-oor leggen (voor een betere waterafvoer) van zandwegen hebben we daar nog niet zoveel vertrouwen in.

Land van Ons: natuur-inclusieve landbouw op de Onner Esch

De coöperatie Land van Ons heeft 26 ha landbouwgrond op de Onner Esch gekocht. Land van Ons is een landelijke coöperatie met als doel om verspreid over Nederland landbouwgrond aan te kopen en natuur-inclusief te beheren. Herstel van biodiversiteit en een gezond bodemleven staan voorop. Sinds de oprichting in 2019 zijn bijna 15.000 mensen lid geworden en is zo’n 170 hectare landbouwgrond gekocht. Zie de website Land van Ons.

Hopelijk kan Het Veentje worden hersteld. Door vernatting ontstaat meer biodiversiteit en wordt CO2 vastgelegd. In mei is een eerste hoog gelegen perceel ingezaaid met boekweit. Geleidelijk worden ook de overige weilanden langs de esweg omgetoverd in akkers waar in wisselbouw verschillende gewassen zullen worden verbouwd.

Omgevingsvisie: SLGH op het vinkentouw

De gemeente is al twee jaar bezig met de herziening van de Omgevingsvisie voor het hele grondgebied van de nieuwe gemeente. In november 2020 heeft de SLGH haar ideeën voor de nieuwe Omgevingsvisie op papier gezet: Kracht van Contrast.

Op 5 maart heeft de SLGH haar ideeën gepresenteerd aan wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling Roeland Van der Schaaf en gebiedswethouder Philip Broeksma. Vervolgens ook aan een grote groep ambtenaren.

De samenvatting en conclusie van de presentaties:
•       Respecteer de Bestuursovereenkomst, Coalitieakkoord, The Next City
•       Behoud en vergroot ruimtelijk contrast tussen stad en land
•       Creëer waarborgen voor behoud ruimtelijke kwaliteit
•       Verbeter bereikbaarheid landelijk gebied, voorkom nieuwe barrières
•       Borg en verbeter ecologische verbindingszones dwars op de Hondsrug
•       Zet in op verbetering faunapassages
•       Verklein maaswijdte wandel-fietsnetwerk
•       Beteugel druk van het gemotoriseerd verkeer
•       Dorpen alleen verdichten met oog voor maat en schaal
•       Ondersteun transitie boerenbedrijven
•       Geen bebouwing in landelijk gebied en de groene long

In september kregen we een terugkoppeling van het team dat de Omgevingsvisie opstelt. Daarbij werd ons verzekerd dat onze punten in de Omgevingsvisie worden verankerd.

Op 7 oktober werd de ontwerp-Omgevingsvisie ter inzage gelegd. De nieuwe titel is ‘Levende Ruimte’, met als ondertitel ‘Het vervolg op de Next City’. Een nieuwe foto of een vormgeving die recht doet aan de bijzondere kwaliteiten van de grotere gemeente kon er helaas (nog) niet af. Er kan via de mail gereageerd worden tot 4 november: omgevingsvisie@groningen.nl

Hoofdlijnen van de reactie van de SLGH op de ontwerp Omgevingsvisie

Onvoldoende komt in het ontwerp tot uitdrukking dat de nieuwe gemeente Groningen nu ook bestaat uit een groot aantal dorpen en landelijk gebied. De vijf belangrijkste opgaven en de uitgangspunten zijn niet gewijzigd ten opzichte van de vorige Omgevingsvisie die allen over de stad ging.

Er wordt geen antwoord gegeven op sluipende verstedelijking van het landelijk gebied door schaalvergroting (en vormgeving) van woningen en bedrijfsgebouwen. Een verscherpt welstandsbeleid zou hier antwoord op kunnen geven.

Op de kaarten zou het unieke contrast tussen compacte stad en parkachtig landelijk gebied sterker naar voren moeten komen. Ook vinden we dat de cultuurhistorische waarden onvoldoende geborgd zijn. Het is een groot gemis dat de Cultuurhistorische Waardenkaart (CWK) niet beschikbaar is, omdat die kaart een belangrijke basis zou moeten zijn voor de Omgevingsvisie.

De SLGH is blij dat de drie ecologische verbindingszones uit het Landschap Ontwikkelingsplan (LOP) 2005 van de gemeente Haren op de kaart staan. De meeste zuidelijke verbindingszone over de Besloten Venen is goed ingericht. Nu nog de andere twee. Voor het gebied tussen Helpman en Haren zou eerst een landschapsinrichtingplan moeten worden opgesteld. De ecologische verbindingszone ter hoogte van Onnen moet verder worden uitgewerkt waarbij een ligging over de Onneres een meer kansen biedt.

De SLGH zal op korte termijn een reactie opstellen. Wilt u bijdragen aan de reactie van de SLGH op de Omgevingsvisie of wilt u van onze tekst gebruikmaken om zelf een reactie in te sturen? Mail ons: info@landelijkgebiedharen.nl

Groene Verbindingen Hondsrug Haren - Land van Ons / Onner Esch

De Werkgroep Biodiversiteit van de SLGH heeft een project ‘Groene Verbindingen Hondsrug Haren’ geïnitieerd. Zij heeft daarvoor een subsidie gekregen van het Innovatiefonds ‘Samen voor biodiversiteit’. Van de resultaten is een beeldverslag gemaakt (update 2021). In het kader van de internationale top over biodiversiteit dit jaar heeft het dagblad Trouw een artikel gewijd aan Menno's Tuintje, een van de percelen in het project, 

 Nieuwe natuur in polders Oosterland enLappenvoort

De polders Oosterland, Lappenvoort, Glimmermade en Glimmer Polder worden nu gebruikt voor extensieve landbouw. Het is de bedoeling dat deze polders worden omgevormd tot een dynamisch beekdallandschap waardoorheen de oude benedenloop van de Drentsche Aa gaat stromen. Bij een dergelijk landschap horen hogere waterpeilen en moerasontwikkeling. De polders behouden hun functies voor waterwinning en noodwaterberging. Veel partijen zijn bij de natuurontwikkeling betrokken. Belangstellenden werden op 25 september 2021 uitgenodigd om in gesprek te gaan met deskundigen en mee te denken over een aantal denkrichtingen. Het streven is erop gericht om de inrichtingsschets in 2022 gereed te hebben. Wilt u meer weten? Ga naar: www.meerschap-paterswolde.nl/gebiedsontwikkeling

 Donatie
Stichting Landelijk Gebied Haren ontvangt geen subsidie. Als u zich herkent in ons werk en wilt bijdragen aan het behoud en versterken van het landelijk gebied, dan stellen wij een donatie zeer op prijs: Triodos NL25TRIO0338915842, ten name van Landelijk Gebied Haren. U kunt ook via de website doneren.

Thema avonden
Door corona konden de thema-avond(en) niet doorgaan. Als er weer een avond wordt georganiseerd ontvangt u een uitnodiging. 

Hoort zegt het voort
U ontvangt deze Nieuwsbrief omdat u op onze lijst van ondersteuners/belangstellenden staat. We stellen het op prijs als u mensen in uw omgeving attendeert op Stichting Landelijk Gebied Haren, bijvoorbeeld door deze Nieuwsbrief te verspreiden.

Versterking gezocht, doe mee!
De werkzaamheden van de SLGH zijn sterk toegenomen. Voor diverse activiteiten is versterking gewenst. Denk daarbij aan de activiteiten genoemd in deze Nieuwsbrief. We zoeken ook versterking van het bestuur en technische ondersteuning voor onderhoud en verbetering van de website.
Heeft u belangstelling? Laat ons dat weten: info@landelijkgebiedharen.nl. 

Op onze website plaatsen wij actuele berichten: landelijkgebiedharen.nl