Hi ,
Wanneer de hoofdeconoom van de Financial Times zich zorgen maakt over de democratie en de groeiende ongelijkheid, dan zegt dat iets. Hij leeft in deze wereld. Hij duidt wat er in de economische wereld gebeurt, voor een krant die wordt gelezen door het rijkste deel van de maatschappij.
Met zijn boek “De crisis van het democratisch kapitalisme” [1] zegt Martin Wolf in zijn eigen kring, ´Ik vind jullie onfatsoenlijk. Ik vind dat jullie allemaal belasting moeten betalen, en dat jullie meer aan de werknemers en burgers moeten denken, en dat iedereen rond moet komen.´ Dat was de conclusie van co-host Tom van der Lubbe tijdens deze boekbespreking [2].
Ingrid Robeyns (econoom, filosoof, en hoogleraar ethiek van instituties) ziet dit probleem ook en stelt limitarisme voor om dit aan te pakken. In haar gelijknamige boek [3] stelt ze voor om een maximum in te voeren op het vermogen dat een mens mag hebben. Op dit moment worden vooral de rijken rijker en machtiger door geld vast te houden.
Wanneer we het limiet op vermogen vastleggen op een miljard (voorstel van Jeffrey Sach [4]), belasten we een zeer klein percentage van de bevolking. Hierdoor zijn de meeste mensen het eens met dit maximum, zelfs de rijken. Het interessante van dit voorstel, met al het geld dat vrij komt boven dat maximum van een miljard, kunnen we de grootste problemen in de wereld oplossen.
Vanuit de overheid organiseer je dan dat het vermogen dat vastzit bij die multimiljardairs weer in de maatschappij komt. De overheid grijpt dus in op het systeem.
Damaris Matthijsen (Economy Transformers) zegt dat als we het economisch systeem niet structureel veranderen dan blijft de pendel heen en weer slingeren, van meer controle door de overheid, naar meer vrije markt, en weer terug [5].
Matthijsen zegt dat de drie economische modellen failliet zijn, de vrije markt, de planeconomie en het Rijnlandse model, maar wat is een lonkend perspectief?
Ze legt uit dat het kapitalisme een vals vrij is, het communisme is een vals samen, en het Rijnlandse een vals gelijk is. Het alternatief, een samenleving die vrij, gelijk en samen aanvoelt en functioneert, daar zijn grond, arbeid en kapitaal, van, voor en door mensen georganiseerd. Dus niet van boven opgelegd.
In ons gesprek vertelt ze hoe we dit kunnen doen, bijvoorbeeld met grond. Op dit moment zit grond vaak vast bij de rijksten die wachten op het moment dat ze het meeste verdienen aan de verkoop van de grond, door de aanpassing van een bestemmingsplan.
Ze schetst hoe dit beter kan, met drie vormen van eigendom van een akkerbouw voorbeeld. De grond is van zichzelf (en kan niet verkocht worden), de grond is voor iedereen, en het gebruiksrecht is voor de ondernemer.
Een interessant alternatief dat ik graag verder onderzoek met haar boek Vrij, Gelijk en Samenleven [6].
Dat was een interessant gesprek vorige week met Damaris. Gezien de reacties op LinkedIn zijn meer mensen geïnteresseerd in een alternatieve economie die werkt voor iedereen. Luister hier naar dit gesprek, ‘Grond en vermogen laten doorstromen voor de economie’.
