ALLE PROGRAMMA ONDERDELEN
Algoritmes in context
Jacqueline Nijenhuis-Voogt
Algoritmes zijn regelmatig in het nieuws, denk aan het gebruik van algoritmes om te voorspellen welke belastingaangiftes mogelijk verdacht zijn. En ook onze leerlingen hebben er regelmatig mee te maken, bijvoorbeeld als ze gepersonaliseerde Netflix-aanbevelingen krijgen. Hoewel algoritmes in allerlei contexten voorkomen, blijkt het toch lastig om het onderwijs over algoritmes aansprekend te maken: het analyseren van algoritmes blijft toch vaak abstract.
Afgelopen jaren was mijn promotie-onderzoek gericht op de vraag hoe het gebruik van contexten kan bijdragen aan het algoritmiek-onderwijs. Daarbij was aandacht voor het docent-perspectief: welke kennis en ideeën hebben docenten over het algoritmiek-onderwijs en over het gebruik van contexten daarbij? Er is ook gekeken naar het leren van leerlingen: hoe herkennen leerlingen algoritmen in nieuwe contexten? En wat leren leerlingen als ze zelf de contexten gaan bedenken?
In deze workshop gaan we kijken wat dit onderzoek heeft opgeleverd voor het onderwijs. Daarbij is ook aandacht voor twee lesactiviteiten die in dit onderzoek zijn gebruikt en die als extra activiteit bij bijvoorbeeld de keuzemodule over Algoritmiek (domein G) ingezet kunnen worden.
Beroepsoriëntatie VMBO IT
Victor Schmidt (SLO)
Beroepsoriëntatie met het praktijkgerichte programma informatietechnologie
Momenteel wordt er door achttien pilotscholen met ondersteuning van SLO en SPV gewerkt aan een praktijkgericht programma informatietechnologie. Wat is dat? Een praktijkgericht programma maakt vanaf 2024 voor alle tl- en gl-leerlingen - die samen een nieuwe leerweg gaan vormen - deel uit van het examen. In een dergelijk programma oriënteren leerlingen zich op werk en beroep. Een voorbeeld van een praktijkgericht programma is Technologie & toepassing. Er komen nu ook andere praktijkgericht programma’s, waaronder één voor informatietechnologie. Bij dit programma oriënteren leerlingen zich op werk en beroep met behulp van praktische en realistische opdrachten in de informatietechnologie. Denk aan ontwikkeling van een virtuele rondtoer door de binnenstad voor de middenstandsvereniging in je stad of een wildcamera programmeren voor de plaatselijke boswachterij. In deze presentatie laten we je kennis maken met dit nieuwe verschijnsel in het vmbo.
Beauty & Joy of Computing
Casper Kole
De schoonheid en vreugde van BJOC
Bij Beauty & Joy of Computing (BJOC) schrijf je programma’s met behulp van de Snap!-programmeertaal. Je leert programmeren door te doen. Je ziet snel vorderingen en je leert de krachtigste concepten uit de informatica. Ook leer je om je creatief denkvermogen te gebruiken. Daarnaast denk je na over de maatschappelijke gevolgen van informatica.
Co-Teach Informatica
Rachel Baan en Ivar Troost
Met Co-Teach Informatica naar duurzaam informatica-onderwijs
Het vak informatica is kwetsbaar. Docenten zijn moeilijk te vinden en dat wordt – zeker op de korte termijn – alleen maar lastiger. Dit terwijl het vak zo belangrijk is: elke leerling zou de kans moeten hebben om informatica te volgen.
Daarom is het project Co-Teach Informatica gestart. In drie regio’s (Amsterdam, Utrecht en Twente) kunnen scholen het vak informatica aanbieden zonder zelf een bevoegde docent te hebben (zie co-teach.nl). Pilots worden in landelijke samenwerking ontwikkeld. Daarmee heeft het project veel meer potentieel: hoe zou het zijn als wij als informaticadocenten landelijk zouden samenwerken aan een gezamenlijk PTA en schoolexamen, en in geval van nood terug zouden kunnen vallen op een mooi alternatief?
In deze workshop:
- Krijg je inzicht in het Co-Teach Informatica programma
- Bespreken we het Co-Teach curriculum en mogelijkheden dit te adopteren
- Bespreken we kansen voor de continuïteit en verduurzaming van het informatica onderwijs m.b.v. het
- Co-Teach Informatica project
- Verkennen we kansen en wensen voor meer schooloverstijgende samenwerking van informaticadocenten
Coderen in de klas
Chris van den Berg (Metis Montessori) en Birol Sakol (Lyceum Kralingen)
Coderen in de klas: Good Practices
Ben jij benieuwd hoe docenten op de middelbare school lesgeven in coderen? Welke methoden gebruiken zij? Welke programmeertalen zijn populair? En niet geheel onbelangrijk: wat vinden leerlingen ervan? Deze workshop staat in het teken van ervaringen van onze docenten en leerlingen. Docenten van twee verschillende scholen vertellen over het vak coderen en leerlingen vertellen wat zij het leukste vinden aan de codeerles. Kortom: een informatieve en interactieve workshop met afsluitend een activiteit georganiseerd door leerlingen.
Cognitive computing
Michiel Smits (PCC) en Jasper Dukers (PCC, UvA)
Het kan een uitdaging zijn om leerlingen praktisch met cognitive computing aan de slag te laten gaan. Onze focus is niet op het programmeren, maar meer op de achterliggende concepten van cognitive computing. De toegevoegde waarde van het zelf ontwikkelde materiaal komt vooral in uiting in de vele unplugged activiteiten en interactieve visuals. Het materiaal is in principe ontwikkeld voor 5 en 6 vwo, echter laten sommige delen zich prima gebruiken in havo 5. Het lesmateriaal wordt openbaar gemaakt zodat docenten hier zelf ook met hun leerlingen mee aan de slag kunnen. De onderwerpen die behandeld worden zijn: pathfinding, optimalisatie, Q-learning en neurale netwerken.
Tijdens de sessie laten we het materiaal zien en doen we een aantal unplugged-activities.
Michiel Smits is Natuurkunde en Informatica Docent op het PCC. Jasper Dukers is Informatica docent op het PCC en vakdidacticus Informatica op de UvA.
Computational Thinking & Python
Koen Stulens & Bert Wikkerink – T3 Nederland
Educatieve brug tussen wiskunde & informatica
Daag leerlingen uit om creatief problemen aan te pakken en een machine logische algoritmes te laten uitvoeren; om zo concepten te onderzoeken en te leren begrijpen. Meer dan ooit is het nodig dat leerlingen inzicht krijgen in de hen omringende digitale wereld om in de toekomst optimaal in te kunnen functioneren. Aan de hand van concrete voorbeelden – van het analyseren van data genereerd door Python tot het coderen van grafische patronen of kunst – tonen we hoe programmeren in Python en wiskunde kunnen samenwerken en hoe computational thinking interdisciplinaire bruggen bouwt.
In 2020 organiseerde T3 Nederland een Python Bootcamp aan de hand van educatieve voorbeelden over de mogelijkheden van Python in een educatieve programmeeromgeving. Meer info @ www.wil-depython.nl
Databases voor iedereen
Eelco Dijkstra
Databases vind je vanouds als hulpmiddel voor andere programma’s, bijvoorbeeld voor een website. Maar tegenwoordig kom je databases ook tegen als zelfstandige toepassing, te vergelijken met spreadsheets en tekstverwerking. Voorbeelden hiervan zijn Airtable, Notion en Coda.
Door het gebruik van een spreadsheet-achtig interface en een “no code” of “low code” aanpak zijn deze databases voor iedereen eenvoudig te gebruiken. Leerlingen (en docenten) kunnen dergelijke databases direct gebruiken in hun school- en thuisomgeving. Bovendien leren ze aan de hand hiervan ook een aantal belangrijke principes van databases.
In deze workshop behandelen we eerst de belangrijkste principes van deze database-toepassingen. Daarna ga je aan de slag met Notion, als voorbeeld van deze toepassingen.
Deze workshop is zowel bedoeld voor beginners als voor gevorderden op het gebied van databases. Speciale voorkennis is niet nodig.
Databases - MongoDB
Kevin Krul
MongoDB in Keuzethema Databases (domein H)
In deze workshop laat de auteur je kennis maken met het onderdeel MongoDB uit het keuzethema Databases van Instruct, domein H.
Kevin Krul is bovenbouwdocent informatica op een havo-vwo school. Na zijn HBO informatica studie heeft hij een master gedaan aan de Universiteit Utrecht, hier heeft hij zijn eerstegraads lesbevoegdheid gehaald. Hij vindt het leuk om bezig te zijn met programmeren en dan vooral de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van web-development, front-end en back-end. Buiten het lesgeven werkt hij dan ook aan verschillende freelanceprojecten om zijn kennis te blijven verrijken.
Individuele en maatschappelijke invloed van informatica
Ingrid Breymann en Gert de Geest
Big data is watching you en Fit met de fitbit zijn twee modules waarmee domein Q van het examenprogramma informatica kan worden behandeld.
Ons leven is ingrijpend veranderd door informatietechnologie, technologie heeft impact op het mensbeeld en de maatschappij.
Het doel van de module Fit met de fitbit is om leerlingen te laten inzien en begrijpen dat technologie niet objectief en waardevrij kan zijn en altijd een afspiegeling vormt van bepaalde waarden en normen, ook al wordt dit niet expliciet gemaakt.
In de module Big data is watching you komen Kunstmatige Intelligentie, machine learning en KI-algoritmes aan bod. Hoe werkt het en welke juridische en ethische aspecten, wettelijke kaders en regels ter bescherming van het individu spelen hierbij een rol?
In de workshop laten we het lesmateriaal zien en gaat u ermee aan de slag. Na afloop hebt u een goed beeld hoe het materiaal ingezet kan worden.
Fysica van Physical Computing
Werkgroep Physical Computing
Bij het keuzethema Physical Computing komen “programmeren” en “fysica” bij elkaar. Naast een programma heb je vaak een bijbehorende hardware-schakeling nodig. Voor het foutzoeken in zo’n schakeling, van jezelf of van je leerlingen, helpt een basisbegrip van elektronica. In deze “hands on” workshop leer je omgaan met begrippen als spanning, stroom en weerstand, en werk je aan basisschakelingen met LEDs, drukknoppen, potmeters, transistoren en motortjes. Daarnaast komen allerlei handige tips aan bod hoe je Physical Computing op school kunt organiseren.
Deze workshop wordt gepresenteerd door de werkgroep Physical Computing: als je enthousiast bent over dit onderwerp, doe dan ook mee!
Python voor Physical Computing
Eelco Dijkstra
De huidige generatie microcontrollers, zoals je deze bijvoorbeeld vindt op de microbit (V2), zijn krachtig genoeg om met Python te gebruiken. Daarmee wordt het gat opgevuld tussen de MakeCode blokjestaal en Arduino C++. Bovendien past dit goed bij het gebruik van Python elders in het onderwijs.
In deze workshop gaan we aan de slag met microPython voor de microbit. We behandelen een aantal standaard-programma’s die je als bouwsteen kunt gebruiken voor meer complexe Physical Computing toepassingen.
Q-Highschool
Pieter van Engelen
Als informaticadocent op Q-Highschool ben ik met mijn team bezig om een ongebruikelijke invulling en organisatievorm te geven aan het informatica curriculum HV Bovenbouw. Kort door de bocht gezegd hebben we het hele curriculum opgedeeld in module blokken, waarmee we leerlingen van 6+ verschillende scholen in de regio Arnhem bedienen, waarbij tijd- en plaatsonafhankelijk leren en de leerling in de regie de maat voeren. Dit biedt tal van uitdagingen: hoe regelen we dit praktisch (rooster, computer, online/offline), wat voor materiaal bieden we aan, hoe toetsen we dit en hoe zorgen we voor kwaliteitsborging. Waar we dit jaar mee begonnen zijn, is het inzetten van mensen uit het bedrijfsleven voor specifieke modules, waar we de leerlingen up-to-date, relevante en realistische info uit het werkveld mee willen geven. Kortom veel werk en enthousiaste leerlingen.
We hebben deze noten nog verre van volledig gekraakt. Met deze presentatie en discussie willen we vooral presenteren wat we hebben bereikt en welke noten nog gekraakt moeten worden. Ons doel is het inspireren van collega’s om eens verder te kijken dan je reguliere organisatievorm en voor ons om nieuwe ideeën op te doen. Een presentatie van work-in-progress, waarbij ik verwacht dat er behoorlijk wat gesprek met de deelnemers zal zijn.
Neem gerust een kijkje op onze website https://q-highschool.nl/ voor meer informatie over Q-Highschool.
Sonic Pi
Victoria Ávila Navarro
Leren programmeren met muziek
Het gebruik van muziek in de informaticales helpt leerlingen om zich een breed beeld van de informatica te vormen. Dat kan een openbaring zijn voor leerlingen met minder aanleg voor het vak of minder voorkennis.
Muziek leent zich uitstekend voor het onderwijzen van programmeerbegrippen zoals loops, functies, if-statements, enz. Het gebruik van muziek in de les werkt bovendien motiverend.
Sonic Pi is een educatieve tool voor het programmeren van elektronische muziek. In deze workshop gaan we:
- online bronnen van Sonic Pi en bestaand materiaal bespreken
- voorbeelden van toepassingen zien
- zelf aan de slag met een kleine compositie
Voorbereiding:
installeer Sonic Pi (https://sonic-pi.net) op je laptop neem je laptop mee en een koptelefoon/oortelefoon voor je laptop
