Nieuwsbrief nr 8

Werkgroep Wolf Nederland

Oktober 2022

Beste ,

Hierbij weer een gloednieuwe nieuwsbrief met informatie over de (Werkgroep) Wolf. 

We wensen je uiteraard weer veel leesplezier bij deze editie.
Vorige editie gemist? Kijk in ons archief op de website. 

Wil je in contact komen met de redactie van de nieuwsbrief? We zijn te bereiken op: nieuwsbrief@werkgroepwolf.nl

In deze nieuwsbrief onder andere:

• Dode wolf aangetroffen
• Tussenrapportage BIJ12
• Wolven doden niet voor sport.
• Een van onze vrijwilligers
• Wat te doen bij ontmoeting met wilde dieren.
• Recensies Wolf de Film.
• Anatomie van de wolf

• Op avontuur in de Franse alpen.
• Werkbezoek Schaapskudde de Ommekeer.
• Wist je dit over de wolf?
  
• Wolven in Heraldiek.
• Door het oog van...
• Unieke set ansichtkaarten
• Agenda

Heerde - Op woensdagochtend 21 september trof een voorbijganger een dode wolf aan in de omgeving van de westzijde van de A50 in het buitengebied van Heerde. Het blijkt te gaan om een niet natuurlijk overlijden. De politie is daarom een onderzoek begonnen. Mogelijk zijn er getuigen die iets hebben gezien of gehoord wat kan helpen bij het onderzoek.

Getuigen gezocht
We zijn op zoek naar getuigen die op dinsdag 20 september of woensdag 21 september iets opvallends hebben gezien in de omgeving van de westzijde van de A50 in het buitengebied van Heerde. We verzoeken getuigen die informatie en/of beelden hebben om contact op te nemen via 0900-8844. Melden kan ook volledig anoniem via 0800-7000. Meldingen bij Meld Misdaad Anoniem zijn voor agenten nooit terug te herleiden naar een melder.

2022440337 SL

Er zijn dit jaar in Nederland bij vier wolvenparen minimaal zestien wolvenwelpen geboren. Minimaal drie in het gebied Zuidwest-Drenthe/Zuidoost-Fryslân, zes op de Noord-Veluwe, vier op de Midden-Veluwe en drie in Park de Hoge Veluwe. Dit betekent dat er vier roedels (een paar met jongen) in Nederland aanwezig zijn, waarvan een voor het eerst in het noorden van Nederland. Dit staat in de tussenrapportage van BIJ12 over de activiteit van de wolf in Nederland in de periode 1 mei tot en met 31 juli 2022.

Op basis van foto’s en wildcamerabeelden zijn minimaal zestien welpen vastgesteld, maar dit kunnen er mogelijk meer zijn. In periode 1 mei tot en met 31 juli zijn er minimaal elf zwervende wolven waargenomen in het noorden, oosten en midden van Nederland.

Klik hier voor de volledige tussenrapportage

Net als alle andere roofdieren doden wolven voor levensonderhoud en overleving. Ze doden andere dieren om zichzelf, hun roedelleden en hun jongen te voeden. In tegenstelling tot een deel van de menselijke bevolking doden wolven niet voor de sport.

Het woord "sport" verwijst naar activiteiten voor plezier, amusement, recreatie en plezier. Voor wolven is het jagen op hun gebruikelijke prooi bijzonder moeilijk en gevaarlijk. Jagen is geen optionele, recreatieve activiteit. Het gaat gepaard met een hoog risico op letsel of overlijden, en falen komt veel vaker voor dan succes.

Jagen op prooien is moeilijk en gevaarlijk
Over een groot deel van het noordelijk halfrond jagen grijze wolven vaak op dieren die veel groter zijn dan zijzelf, zoals elanden, kariboes, elanden, muskoxen, edelherten, argali, wilde zwijnen en bizons. Bij het jagen op dieren die vele malen groter zijn, leveren de meeste jachtpogingen geen resultaat op.

Studies tonen aan dat wolven er slechts in gemiddeld 5-28% van de tijd in slagen om een ​​prooi te doden. Een studie toonde aan dat wolven in 7,8% van de jachten erin slaagden een grote prooi te doden.

Uitgerust met een formidabele verdediging, kunnen de prooidieren waarop wolven het liefst jagen, wolven vertrappen of dodelijke trappen met hoeven afgeven. Hun scherpe gewei, hoorns of slagtanden zijn ook zeer goed in staat om een ​​wolf te doden. Het is niet ongewoon dat wolven tijdens de jacht gewond raken of zelfs worden gedood.

Wat is Surplus killing (overtollig doden)?
Wanneer het verkrijgen van voedsel een kwestie van leven en dood kan zijn en een nodig middel om een ​​groot gezin te onderhouden, is het logisch dat wolven, net als andere roofdieren, soms profiteren van een gemakkelijke kans wanneer die zich voordoet. Daardoor zullen wolven en vele andere roofdieren af ​​en toe meer doden dan ze onmiddellijk kunnen consumeren. Dit fenomeen staat bekend als surplus killing of overdoding.

Voor wolven vinden de zeldzame gevallen van overtollig doden van wilde prooien soms plaats in de late maanden van de winter, maar alleen in omstandigheden waarin de diepe sneeuw van een uitzonderlijk zware of late winter de kracht en mobiliteit van hun prooi heeft uitgeput. Onder deze omstandigheden doden wolven soms meer dan ze onmiddellijk kunnen eten. 

Waarom dan wel surplus killing bij (gedomesticeerde) schapen/geiten?
Wanneer er een overschot aan doding plaatsvindt bij gedomesticeerde schapen, gebeurt er iets heel anders (onnatuurlijk). Er is een grote verscheidenheid aan roofdieren gevonden die gedomesticeerde schapen te veel doden, waaronder wilde katachtigen, beren en gedomesticeerde honden. Niet alleen hebben schapen geen natuurlijke afweer, maar hun instincten dienen hen vaak ook niet goed. In plaats van te vluchten, zoals wilde prooien zouden doen, hebben schapen de neiging om in cirkels te rennen, een reactie die wordt geleerd door te worden gedreven door werkhonden. Deze chaos kan een reactie bij roofdieren veroorzaken die kan leiden tot meerdere moorden.

Voedsel gaat niet verloren
Een andere misvatting over het zeldzame voorkomen van overschotdoding is dat de karkassen worden achtergelaten en het voedsel wordt verspild. Wanneer ze grote hoeveelheden voedsel krijgen, worden wolven en andere roofdieren beperkt door de capaciteit van hun magen. Wolven zullen echter nog weken of maanden naar het voedsel terugkeren.

Soms komen mensen een karkas tegen dat slechts gedeeltelijk wordt geconsumeerd, wat leidt tot de veronderstelling dat de gedode prooi is achtergelaten en verspild. De realiteit is dat wolven erg op hun hoede en alert zijn en daarom gemakkelijk van hun prooi worden verjaagd als andere roofdieren of mensen naderen. Wolven zijn meestal al lang verdwenen voordat mensen zich realiseren dat ze toevallig een moord hebben gepleegd.

Bovendien leveren dieren die door een roofdier worden gedood voedsel voor een groot aantal andere aaseters zoals vossen, raven, eksters, zwijnen etc. Als een wolf niet onmiddellijk zijn prooi opeet, zal deze zeker niet verloren gaan. Bovendien zullen ze er waarschijnlijk naar terugkeren, en voordat ze dat doen, zullen anderen profiteren van de gedode prooi.

Mag ik me even voorstellen?
Ik ben Marijs Hox en woon in Apeldoorn vlak bij het bos dat al bijna 40 jr mijn uitlaatklep is.
en die voor ons gezin en de honden. Heerlijk dat buiten zijn!!! Ik vrees dat het in de genen zit want mijn kinderen en twee kleinkinderen zijn uit hetzelfde hout gesneden.
Als buiten- en natuurmens voel ik me verbonden met de aarde en wat er op, er in, of waar dan ook leeft. Met de vingers in de blub bekijken en onderzoeken. En waar nodig aan ruiken.
Helaas had dit, zeker toen ik jonger was, ook gevolgen voor mijn aanzien…….
Als vrijwilligster mijn steentje bijgedragen aan natuurkampen van het IVN, gidsenopleiding, natuur-onderhoudswerk, educatiemedewerkster bij een schaapskooi e.d.

Mede door mijn honden heb ik ook altijd een extra plekje in mijn hart voor de wolf. Ik volg dan ook zoveel mogelijk de ontwikkelingen rondom de wolf en extra toen bleek dat de eerste roedel relatief dicht bij Apeldoorn huisde.
In een rap tempo kwamen ook de diverse groepen op FB in de lucht. De informatie van die groepen verschilde enorm, net als hun stemming omtrent wolf, waardoor er maar een enkele overbleef voor mij.
Toen de eerste nieuwsbrief van Werkgroep Wolf Nederland uitkwam was ik “verkocht”
Heb toen de enquête ingevuld (helemaal geweldig dus) en de vraag ingevuld wat ik nog miste aan onderwerp en/of ik dacht iets bij te kunnen dragen.
Na enige aarzeling dacht ik wel iets te kunnen bieden voor de groep. De volgende dag om 9.00u was Wim al aan de telefoon. Enkele vragen en een geanimeerd gesprek verder, werd ik ingedeeld in een groep die informatieve wandelingen organiseert. Bij Maurice, die in de buurt van Vierhouten/Emst een nieuwe groep ging beginnen (naast die van Woodz, Velp)

Ik ben met de neus in de boter gevallen. Inmiddels vormen we een gezellig team met Maurice als “chef de mission” en vraagbaak……

De wandelingen lopen goed en elke groep is
weer anders en zorgt er voor dat je dynamisch blijft denken en gebruik maakt van elkaars sterke punten. Het is fijn om een “looproute” te weten, maar dan wel met oog voor het onverwachte.
Kortom, ik vind het geweldig om mee te draaien in deze werkgroep. Zo leer ik ook steeds meer over de wolf zelf maar ook over de impact in ons menselijk wereldje. Als er
iets duidelijk is geworden dan is het wel dat we als mens veel te leren hebben w.o. het meebewegen in dit proces als dat er om vraagt.
Hoop nog meer steentjes te kunnen bijdragen in de toekomst!!!
Een Wolfse “HOWWWWLLLL” en dank voor het lezen.

Afgelopen week maakte een filmpje op facebook de tongen nog al los. In het geplaatste filmpje zag je de ontmoeting tussen twee honden van de filmer en één of meerdere wolven. De beelden waren gemaakt op het losloopgebied in de gemeente Ermelo. Vooral de reactie van de filmer die redelijk in paniek raakte, gaf nogal wat reacties.

Je verwacht dat je honden gewoon los kunnen lopen in een aangewezen losloopgebied. Niets lijkt minder waar afgaande op de beelden. Gelukkig heeft mevrouw haar honden goed onder controle en vind er geen confrontatie plaats.

Daar waar de wolf leeft, loop je de kans om deze (ongewenst) tegen te komen. Dat geldt overigens voor al het wild. Wild is wild en houdt zich in ieder geval niet aan de aangewezen gebieden. Het is daarom belangrijk om je ALTIJD aan de geldende regels te houden, al is dat dus geen garantie dat er niets gebeurt. Wees dus alert.

Zie ons de pagina over ontmoetingen met wilde dieren voor meer info.

Sinds 15 september draait de Film Wolf in zo'n ruim 150 bioscopen en filmhuizen in Nederland. De film vertelt het verhaal van de jonge Duitse wolf die in het verhaal de naam krijgt van "Scout". De beelden zijn zeer indrukwekkend en worden op mooie manier gedragen door de muziek.

Behalve de schitterende natuurbeelden en de muziek krijgt de film ook wel enige kritiek. Zo kiest van Kempen ervoor om in de film enkele lastige vragen rondom de terugkeer van een van Europa’s top-predatoren te mijden. Van Kempen geeft zelf namelijk aan dat hij geen reportageachtige documentaire wilde maken, maar streefde naar een op wetenschappelijke leest geschoeide natuurfilm. 

Op moment van schrijven is de film al door ruim 10.000 mensen bekeken en heeft hij de Kristallen Film award ontvangen. In de diverse kranten en sites zijn inmiddels ook de eerste recensies binnen en deze zijn over het algemeen prima te noemen. Ze variëren van drie tot vierenhalve ster (van de vijf). 

SPEELDUUR: 90 minuten (1u30m)
REGISSEUR: Cees van Kempen
ACTEURS: Matthijs van Nieuwkerk
RELEASEDATUM (NEDERLAND)Bioscoop: 15 september 2022

Cinemagazine

Naar de recensie

‘Wolf’ is een boeiende en evenwichtige film voor jong en oud die diverse mythes rondom een vaak verguisd roofdier succesvol ontkracht. Dat de film ervoor kiest om enkele lastige vragen rondom de terugkeer van een van Europa’s toppredatoren te mijden, is voor sommigen misschien jammer. Tegelijkertijd is het een keuze die te billijken valt. Van Kempen geeft zelf namelijk aan dat hij geen reportageachtige, sterk factuele documentaire wilde maken, maar streefde naar een op wetenschappelijke leest geschoeide natuurfilm. En daar is hij prima in geslaagd.

Volkskrant

Naar de recensie

De wolf past in het Nederlandse ecosysteem, betoogt Van Kempen. Hij jaagt vooral op kwetsbare dieren en laat daarbij vleesresten achter voor aasdieren als raven, die dus ook van zijn komst profiteren. Het is een overtuigend verhaal, al wringt het dat de film het jachtinstinct van de wolf toch wat lijkt te verdoezelen. Slechts zelden is hij te zien met een prooi in de bek, en dan nog van een afstand, zodat het niet te bloederig wordt. Misschien waren de beelden gewoon niet beschikbaar, maar meer voor de hand ligt dat ze niet pasten in Van Kempens pr-missie: meer begrip kweken voor de wolf.

Ook zonder afgekloven hertjes is het natuurlijk de vraag of Wolf de tegenstanders overtuigt. De film maakt in elk geval duidelijk dat het dier niet zomaar weggaat: inmiddels leven er zo’n twintig wolven in Nederland. Wolf geeft een mooi en zeldzaam inkijkje in hun bestaan.

Algemeen Dagblad

Naar de recensie

De BBC legde de afgelopen decennia de lat voor visueel spektakel in dit ‘genre’ torenhoog. Wolf doet daar met zijn wonderschone beelden en meeslepende soundtrack van componist Matthijs Kieboom, die een zo groot mogelijk doek verdienen, nooit voor onder. Wel is het vooral Van Kempens voelbare liefde voor zijn onderwerp dat deze film boven veel soortgenoten doet uitstijgen.

NRC

Naar de recensie

Volgens de makers van Wolf verhoogt de wolf de biodiversiteit omdat prooidieren een ander gedrag gaan vertonen en hun aantallen worden gereduceerd. Ook de prooiresten geven biodiversiteit een impuls. Dat is waar en het is goed dat deze samenhang wordt getoond.

Recente boeken, zoals De kinderen van de nacht (2016) van Dik van der Meulen of Ooit waren er wolven (Once There Were Wolves, 2021) van de Australische schrijfster Charlotte McConaghy, delen de fascinatie voor de wolf met Van Kempens film, maar laten ook de wisselwerking tussen mens en dier zien. McConaghy beschrijft bijvoorbeeld de ‘herwildering’ met wolven in de Schotse Hooglanden en hoe schapenboeren fel tegen zijn.

Door deze pro’s en contra’s krijgt de entree van wolven in de natuur overtuigingskracht. Het vreemde aan Wolf is dat het verhaal van Scout gaandeweg de film juist steeds minder overtuigend wordt.

Kidsweek

Naar de recensie

Wolven kunnen zich heel goed verborgen houden. Filmmaker Cees van Kempen bracht dan ook duizend dagen door in het bos om dit verhaal te vertellen. Soms wekenlang zonder ook maar een wolf te zien. In die tijd wist hij wel een hoop andere mooie beelden te maken. Van een heldere sterrenhemel, de zon en maan die elkaar afwisselen en een gigantische woudreus die met veel geweld tegen de vlakte gaat. 
Je leert niet alleen de wolf, maar ook de andere dieren in het bos, goed kennen. Een geeuwende bever laat je gniffelen, een hertenkalfje vertederd zuchten en de wolf? Daarvoor voel je vooral bewondering. Het is een dapper dier dat eindelijk het respect krijgt dat hij verdient. En bij zo’n prachtig natuursprookje is er eigenlijk maar één passend einde … de wolf leeft hier hopelijk nog lang en gelukkig.

Entertainmenthoek

Naar de recensie

Het is lastig een film als Wolf te beoordelen. Ik was erg onder de indruk, heb mezelf goed vermaakt en kan eigenlijk geen minpunten opnoemen. Wolf lijkt me echter geen geschikte keuze voor een filmavondje met vrienden. Buiten dat is het een film waarmee je eigenlijk alle kanten op kunt. Zo leent hij zich perfect voor een regenachtige dag, alleen of met het gezin. Al komt de film in een bioscoopzaal misschien het beste tot zijn recht. Wolf is geschikt voor kinderen, maar er valt voor de volwassen kijker eigenlijk net zoveel te beleven.

Wolf is een prachtige natuurfilm, welke ook nog eens lekker actueel is en zich gedeeltelijk in Nederland afspeelt. Een aanrader om eens te gaan bekijken. Met het hele gezin, of gewoon alleen, om zo lekker tot rust te komen.

Telegraaf

Naar de recensie

Matthijs van Nieuwkerk, toch vooral bekend van zijn verbale mitrailleursalvo’s, blijkt hier een aangename verteller. Zijn spreekstijl blijft levendig, maar qua tempo heeft hij duidelijk gas teruggenomen. Dat past mooi bij de bijzondere beelden die Wolf biedt. Net als de begeleidende muziek, die soms de spanning helpt op te voeren en dan weer de speelsheid van wolvenpups in noten vangt.

Intussen blijven de opnames die Van Kempen en zijn kleine team in drie lange jaren wisten te maken toch de meeste indruk wekken, van een zwemmende Scout die ternauwernood een rivier weet over te steken tot een barende wolvin in de intimiteit van een uitgegraven dassenhol. Doorspekt met weetjes, maakt dit alles Wolf tot een niet te missen belevenis. Want in het wild zult u dit dier waarschijnlijk nooit treffen.

Een van onze zeer gewaardeerde vrijwilligers, Joost van Meegen, gaat de Werkgroep Wolf Nederland verlaten.
Joost gaat een fantastisch avontuur aan in de Franse Alpen om daar te helpen bij Outdoor activiteiten. Om te integreren in de Franse samenleving zal Joost ook vrijwilliger worden bij de "Pompiers". Joost heeft een flinke medische achtergrond en zal in die hoedanigheid dan ook zijn zijn bijdragen bij hulp en rescue gaan leveren.
We wensen Joost ontzettend veel succes bij het vervullen van deze geweldige wens. We gaan in hem een geweldige persoon en zeer gewaardeerde vrijwilliger missen die veel heeft bijgedragen in de waarnemingsgroep van de Werkgroep Wolf. 

Onze zelfontwikkelde App is gelukkig niet gevoelig voor landsgrenzen zodat we er zeker van zijn dat we op termijn de eerste waarneming uit de Franse Alpen ontvangen van Joost.

Vanuit de werkgroep hebben we Joost een klein aandenken gegeven zodat hij in de Franse Alpen af en toe terug kan denken aan de werkgroep. 

Joost (& Nutak) het gaat jullie goed en hopelijk tot snel!

Begin september waren we op bezoek in Doldersum en dat gaf de gelegenheid om Erika Visser weer eens persoonlijk te ontmoeten. Erika is een van de vrijwilligers van de Werkgroep Wolf en is schaapherder van schaapskudde de Ommekeer. Samen met haar partner hoeden ze in totaal zo'n 1000 schapen in verschillende kuddes.

De kuddes worden voornamelijk ingezet voor de begrazing van diverse gebieden van natuurorganisaties.

Hun thuisbasis is de schaapskooi in Doldersum aan de rand van het Nationaal park Drents-Friese Wold.

Helaas verliep het bezoek niet geheel zoals vooraf was gepland.

Zondagmorgen bleek er een aanval geweest op de kudde van de partner van Erika. Deze schapen stonden achter een vast hekwerk met raster en voorzien van stroomdraden. Momenteel wordt met DNA-monsters geprobeerd de dader aan te tonen, maar daarbij is alles nog open. Ook wat er precies is gebeurd en hoe de mogelijke predator is binnen gekomen blijft gissen. Misschien toch niet 100% wolfwerend of een hond? 
Wat wel duidelijk was, is dat er twee schapen direct zijn geëuthanaseerd i.v.m. de verwonding aan de luchtpijp en er vier gewond waren geraakt. Twee zijn alsnog overleden, de andere twee maken het naar omstandigheden goed en lopen weer in de kudde.

Na alle ellende, het geregel, het gegis etc., etc., hebben we de dag erna een bezoek gebracht aan een van de andere nachtkralen die door de kudde van Erika in gebruik zijn. Een nachtkraal is een kleinere weide/gebied waar de schapen 's nachts in worden ondergebracht nadat ze overdag op de heide kunnen grazen. Deze nachtkraal bevindt zich in het bos, aan de rand van een heidegebied. Door de inrichting onder de bomen biedt het de dieren ook verkoeling. Rond het hekwerk zijn flinke stroomdraden aangebracht om een eventuele predator buiten te houden. Daarnaast zijn de Kuddebeschermingshonden ook aanwezig in de kraal.

Bij de inrichting van de kraal wordt ook al snel duidelijk welke activiteiten er door de herders moeten worden gedaan om hun kudde zo veilig mogelijk weg te zetten.

De kraal is voorzien van een vast hekwerk met gaas en aan de buitenzijde voorzien van extra stroomdraden (juiste aantal op de juiste hoogte).

In de kraal staat de stroomvoorziening (gevoed door zonnepanelen) voor de benodigde voltages op het hekwerk en is voorzien van een flink slot. Maar ook aan de binnenzijde staan er om de stroomvoorziening elektradraden gespannen, zodat de schapen of de beschermingshonden deze niet slopen.

Hierdoor is het voor de herder(s) erg lastig om de stroom uit te schakelen zonder zelf het risico te lopen om een schok te krijgen.

Tussen het toegangshek en het geleide raster om de schapen naar de heide te geleiden was na de plaatsing een kleine open ruimte achtergebleven. Die ruimte vergroot de kans dat de schapen ontsnappen en dus kwam het plaatsingsbedrijf met een, op het eerste gezicht, mooie oplossing. De opening werd gedicht met drie horizontale planken. Ondanks de goede bedoelingen kan dit zomaar een zwakte zijn in het hele wolfwerende raster. Het zou n.l. de wolf de mogelijkheid kunnen bieden om het als trap te gebruiken en met een beetje mazzel zo alsnog (stroomvrij) de nachtkraal te betreden. Iets verder op naast de nachtkraal valt het oog op een afgezaagde boom waarvan de stronk is blijven staan. De stronk is zo'n 50 cm hoog en staat op nog geen halve meter van het hekwerk. Ook dat is weer een mogelijke zwakte. Hierdoor heeft de wolf een prima opstap om zo met weinig inspanningen in de nachtkraal te springen.

Om te voldoen aan een zo goed mogelijk wolfproof hekwerk, of dit nu vast of flexibel is, moet er dus veel werk worden verzet. Een over het hoofd gezien gebrek in het hekwerk kan leiden tot desastreuze gevolgen. Er van uit gaan dat het wel goed zal zijn is helaas steeds vaker niet afdoende. Geen routine, maar constant scherp blijven. Naast het werk bestaat er dan ook nog de constante vraag die door het hoofd gaat: "Heb ik alles goed voor elkaar? Staat mijn vee veilig?".

Zo blijkt wel dat het veel inspanningen vraagt aan een veehouder om zijn vee zo goed mogelijk te beschermen en is de zwakste schakel onder andere bepaald of die bescherming succesvol zal zijn.

Wolven zijn intrigerende dieren. Door studie en onderzoek komen we ook steeds meer te weten over deze dieren.
Hieronder enkele feitjes over de wolf die je mogelijk nog niet wist:

• Mensen hebben een beter gezichtsvermogen dan wolven.
  Dit is echter alleen in termen van kleur en bereik. Als het gaat om het volgen van bewegingen, zijn de ogen van een wolf buitengewoon gevoelig. Bovendien kunnen wolven prima zien in het donker door het tapetum lucidum (membraan) dat hun ogen bedekt.
• Speeksel van grijze wolven kan weefselgroei helpen en infecties bestrijden.
• Ierland werd in de 17e eeuw "Wolfland" genoemd omdat het zoveel wolven had.
  Gedurende deze tijd jaagden edelen op wolven voor sport met behulp van de Ierse wolfshond.
• De wolf is een veelvoorkomend beeld in de Romeinse mythologie.
  Romeinen schrijven wolven toe aan de God van oorlog en landbouw, Mars. De Capitolijnse Wolf verzorgde ook Romulus en Remus, de zonen van Mars en de uiteindelijke stichters van Rome.
• Marathonlopers
  Hoewel de wolf niet echt snel is voor een toproofdier (een cheeta kan in korte uitbarstingen tot 120 km/u bereiken), zijn wolven ultra-marathon-uithoudingsvermogende jagers. Het is bekend dat ze hun prooi urenlang tot diep in de nacht volgen en traceren. En ze hebben de toegevoegde bonus van een hoog IQ, een uitstekend gehoor en reukvermogen, die ze allemaal goed gebruiken bij het afmaken van hun volgende maaltijd.
• Grijze wolven vallen geen prooi aan die stilstaat.
  In plaats daarvan zullen ze wachten tot de prooi wegrent voordat ze hem aanvallen. Dit heeft waarschijnlijk ook te maken dat hij bij een stilstaande prooi niet kan inschatten hoe de conditie van zijn mogelijke prooi is.
• Wolven gebruiken gezichtsuitdrukkingen om te communiceren.
  Samen met andere manieren van communicatie, zoals lichaamshouding en vocalisaties, gebruiken wolven gezichtsuitdrukkingen om banden tussen individuen op te bouwen en hun rangorde binnen de roedel te behouden. Behalve een paar kleine variaties – de ene wolf kan zijn neus bijvoorbeeld meer rimpelen dan de andere – zijn deze uitdrukkingen vrij consistent en het lijkt erop dat sommige wolven spraakzamer zijn dan andere.

De wolf is in de middeleeuwen in vele vormen gebruikt in de heraldiek. Hoewel vaak beschimpt als een roofdier en menseneter, werd de wolf ook beschouwd als een nobel en moedig dier, daarnaast verscheen hij vaak op de wapens, vlaggen en banners van talloze adellijke families. Het symboliseerde de beloningen van doorzettingsvermogen in lange belegeringen.

Wolven kwamen vaak voor in de Engelse heraldiek. Wolvenkoppen, zonder dat de rest van het lichaam is afgebeeld, komen vooral veel voor in de Schotse heraldiek. Ook in Spanje vindt je veel wolf gerelateerde afbeeldingen in de heraldiek.

Gemeentewapen van Purmerend staan 3 zogenaamde "wolfsangels". Tegenwoordig spreken ze van eggen.

Ook zijn er diverse plaatsen die verwijzen naar de wolf. Denk bijvoorbeeld aan Wolfsburg. Deze stad in Duitsland heeft naast de wolf in zijn naam ook de wolf in zijn wapen staan.
Andere plaatsen die verwijzen naar de Wolf zijn o.a.:
Wolfhagen(DE), Wolfhagen(NL) Wolfhaag(NL), Wolfach(DE), Wolfstein(DE), Wolfkind(DE), Wolfheze(NL), Wolfheim(BE) Wolfsheim(DE).

Wapen Wolfhagen(DE).

Wapen Wolfsheim (DE).

Wapen Meise (B).

Wapen Rome (IT).

De wolf werd dus zeker niet altijd positief gebruikt in het wapen van een plaats. Vooral het gebruik van de "wolfsangel" in het wapen of vlag geeft aan dat men niet altijd het beste voor had met de wolf. Eén van de opmerkelijkste gevonden afbeeldingen zijn wel die van het dorp Meise in België, Lebus in Duitsland, Lens-Lestang(FR.) en Valle de Salazar(SP). Ze hebben allemaal een wolf in het wapen met in zijn bek een lam.

Een van de bekendste logo's is natuurlijk die van de stad Rome met daarop afgebeeld Romulus en Remus gezoogd door een wolvin. Romulus en Remus zouden in een voederbak in de Tiber geworpen, waarna ze werden gevonden en gezoogd door een wolvin, de Lupa Capitolina.

Volgens de legende vermoordde Romulus zijn tweelingbroer Remus na een ruzie over de vraag wie van beiden over de nieuw gestichte stad zou gaan heersen en er zijn naam aan mocht geven. Op die manier werd Romulus de eerste koning van Rome. Hij zou de naamgever zijn van de stad Rome die werd gebouwd op de Mons Palatinus.

Een zeer actueel en recent gebruik van de wolf in het wapen is die van de Special Operations Forces van het Oekraïense leger. Deze militaire eenheid is pas op 5 januari 2016 opgericht.
Het logo is een afbeelding van een zilverkleurige wandelende wolf, omgord met een gouden riemen en op een krans van zilverkleurige laurierblaadjes. In het midden van het onderste deel van de krans bevindt zich een zilverkleurige bicuspide – het prinselijke teken van Svyatoslav de Dappere. Onder het onderste deel van de krans is een gouden lint geplaatst in een halve cirkel met het opschrift in zwarte letters van het motto van Svyatoslav de Dappere "I'M GOING TO YOU". 

Ook binnen het Nederlandse leger is de wolf opgenomen in een wapen van een eenheid. Het KLU-941-squadron voert ook een wolf in haar wapen. Dit squadron is gelegerd op de vliegbasis Eindhoven en 

verzorgt daar de luchthavendiensten. Het heeft als hoofdtaak het openstellen van de vliegbasis voor militaire en burgervliegtuigen. Het squadron bestaat uit: brandweer, met kennis van vliegtuigbrandbestrijding; luchtverkeersleiding; meteorologische dienst.

Veel van onze lezers en vrijwilligers begeven zich regelmatig in de (Nederlandse) natuur en leggen daarbij soms een mooi moment vast op foto. Om iedereen mee te laten genieten van deze momenten plaatsen we hier een kleine selectie van de beelden.

, heb je ook een speciaal moment op camera vastgelegd? Deel het dan met de redactie en wie weet staat je moment in de volgende nieuwsbrief van Werkgroep Wolf Nederland.

Nutak in de Franse Alpen door Joost

Donkere wolken door Marijs

Ijsvogel door @danielle

Ineke Pluim – Perquin is al enige tijd vrijwilliger van onze werkgroep en een begenadigd kunstenares.

Haar werk verschijnt regelmatig in een van onze media-uitingen. Uit haar collectie "Wolf" verschijnt nu een set van zes ansichtkaarten. 

De set is een weergave van de zes pasteltekeningen die Ineke heeft gemaakt met het thema 'Wolf'. De kaarten zijn 210 mm bij 148 mm groot. Dus iets groter dan een basis ansichtkaart, waardoor u ze ook ingelijst aan de muur kunt hangen.

Deze set van zes ansichtkaarten kunt u nu al bestellen. De bestellingen zullen vanaf 9 oktober worden verstuurd.

De prijs van de set bedraagt € 11,00 per set (incl. verzending) Wilt u ook in het bezig komen van deze unieke set? Plaats uw bestelling dan alvast in onze webshop.

Meer weten over Ineke? Volgende maand staat ze in de rubriek: "Eén van onze vrijwilligers"

De komende maanden staan er weer extra wandelingen ingepland op de Noord-Veluwe. Kijk voor data en opgave in de agenda op onze website. 
Op moment van schrijven zijn er nog een beperkt aantal plekken beschikbaar.

Klik op onderstaande knop om onze agenda te bekijken: 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Werkgroep Wolf Nederland
Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend
Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt of vermenigvuldigt zonder uitdrukkelijke toestemming van Werkgroep Wolf Nederland.
Werkgroep Wolf Nederland is een notariële vereniging, en staat ingeschreven bij de KvK onder: 83976310.

Copyright © 2022 | Werkgroep Wolf Nederland
Klik hier om af te melden