Werkgroep Wolf Nederland

Beste ,

Hierbij een bomvolle nieuwsbrief van de Werkgroep Wolf Nederland.

We wensen je uiteraard weer veel leesplezier bij deze 12e editie. 
Vorige editie gemist? Kijk in ons archief op de website. 

Onderwerpen in deze nieuwsbrief:

• Wolves on Wheels
• Adoptie Lammetje door Werkgroep
• Werkgroep wolf stelt samen met DOP (Denken over paarden) E-book samen. 
• Seizoenen roepen op tot kledingwissel bij wolven.
• Eén van onze vrijwilligers
• Na de Wolf en de Goudjakhals nu wachten op de Lynx?
• Statenverkiezing: Wolf als verkiezingsretoriek?

• De Ethiopische wolf
• Door de lens van....
• Wolf en (lammer)gieren
  
• Soorten wolven
• Time out voor de Werkgroep Wolf Nederland
• Jaarafsluiting natuuropleiding.nl
• Producten Werkgroep Wolf Nederland verkrijgbaar bij diverse partners.
• "Wolven van invloed op de Veluwe"
• Agenda

Wil je in contact komen met de redactie van de nieuwsbrief? We zijn te bereiken op: nieuwsbrief@werkgroepwolf.nl

Er is zijn nog enkele plekken voor deelname aan de speciale Wolves on Wheels. Inmiddels zijn de eerste gratis tickets al gereserveerd. 

Naast de gidsen van de Werkgroep Wolf Nederland zal ook Eddie Neijenhuis aansluiten. Eddie is jarenlang gebiedscoördinator namens Natuur Monumenten van het gebied geweest en ken alle ins en outs over de Flora en Fauna.

In het gebied is inmiddels ook regelmatig wolvenactiviteit vast gelegd, dus voldoende te vertellen.

Wil je mee? Wacht dan niet te lang met opgeven. Heb je nog vragen over de wandeling dan mag je contact opnemen met Maurice Schalker via mail: m.schalker@werkgroepwolf.nl

De werkgroep wolf gelooft sterk in het denken in oplossingen i.p.v. blijven hangen in je problemen en is ervan overtuigd dat samenleven met de Wolf zeker mogelijk is met de mogelijke inspanningen.

"Blijf denken in oplossingen en niet hangen in je problemen"

Schaapskudde Elspeter Heide heeft zelf niet te maken gehad met aanvallen, maar de collega-kudde, die hetzelfde terrein begraast, kreeg enkele aanvallen door de wolf. De Elspeter kudde heeft er de afgelopen jaren alles aan gedaan om een mogelijke nieuwe aanval tot een minimum te beperken. Dit hebben ze o.a. gedaan door het plaatsen van wolfwerende rasters en hekken. Sinds een jaar beschikt de kudde ook over kuddebeschermingshonden. Sindsdien hebben ze geen aanval gehad van de wolf.

Het is inmiddels volop lammertijd bij de diverse schaapskuddes. De geboren lammetjes worden ter "adoptie" aangeboden om de schaapskuddes financieel te ondersteunen. Een prima initiatief. Voor de Werkgroep was dit aanleiding om bij deze kudde een lam te adopteren.

Schaapherder Daphne van Zomeren is ook geen onbekende van de Werkgroep. Daphne heeft zich enige tijd ingezet als vrijwilliger, maar kon dit helaas niet meer combineren. Daarnaast zijn enkele van de vrijwilligers van de Werkgroep ook als (oud)vrijwilliger bij de Schaapskudde Elspeter Heide actief (geweest). 

Afgelopen zaterdag, 25 februari 2023, mochten we kennis komen maken met het adoptielam. 

Om 11.00 uur kwamen we aan bij de schaapskooi van de Elspeter Heide, waar al snel bleek dat er "iets" aan de hand was. De laatste drachtige ooi, was bezig met de laatste bevalling van dit jaar. Na enkele spannende minuten en wat hulp van de schaapherder beviel de onervaren ooi van een kerngezond lam (ook een ooi). Hoe mooi wil je het hebben. Live bij de geboorte van je eigen adoptielam! Afgelopen week konden de vrijwilligers van de werkgroep een gepaste naam voor het lam aandragen en stemmen op hun favoriet. 

Met trots stellen we jullie dan ook voor aan Wisk! het adoptie-lammetje van de Werkgroep Wolf Nederland.

Moeder en dochter maken het verder goed. Net zoals alle andere moeders en hun in totaal 86 lammetjes. 

“Een paard in de wei is een gelukkig paard”. Eén van de kernpunten van Denken over paarden, en wat heeft geleid tot dit e-boek. Deze informatie is tot stand gekomen samen met Denken over Paarden en Werkgroep Wolf Nederland.

Het e-boek heeft ten doel houders van paarden te informeren over welke mogelijkheden er zijn om hun paarden zo goed mogelijk te beschermen tegen een mogelijke wolvenaanval, en hoe om te gaan met wolven in de omgeving. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend en zijn uitsluitend bedoeld om paardenhouders te adviseren.

Denken over paarden.
Denken over paarden is het (Facebook)platform voor kennisverspreiding over paardvriendelijk trainen, ijzervrije hoefverzorging, bitloos rijden, natuurlijke diervoeding en meer.
Natuurlijke paardenhouderij met het welzijn van het paard op de eerste plaats.

De reden om tot een samenwerking te komen om deze handleiding te schrijven is het feit dat DOP graag haar achterban wilde informeren, zonder een discussie op facebook. 

Vanuit het oogpunt van DOP lag er wel een extra uitdaging voor de Werkgroep Wolf Nederland. Enkele aanbevelingen van bijvoorbeeld BIJ12 pasten totaal niet in de denkwijze van DOP waardoor er gezocht moest worden naar een acceptabele oplossingen.

Hier kun je de PDF downloaden

De afgelopen maanden is er door enkele vrijwilligers van WWN en DOP hard gewerkt aan de samenstelling van het document. Het document is een begin, waarin de basis van het beschermen van paarden wordt toegelicht. Ook door de constant wijzigende regels en beleid over subsidies etc. zal het in de loop van de tijd nog verder worden uitgewerkt.
Maar het begin is er en paardenhouders die hun paarden willen beschermen, kunnen via het document voldoende handvatten vinden om dit op een verantwoorde manier te doen.

Wij zijn in ieder geval trots op het eindresultaat.

Naarmate de seizoenen veranderen passen wij onze kleding aan. Wolven zich ook aan de veranderende seizoenen aan middels de samenstelling van hun vacht.

De vacht van een wolf bestaat uit twee elementen: de lange beschermharen die de zichtbare buitenste laag van de vacht vormen en de donzige ondervacht die bedoeld is om een wolf comfortabel te houden bij lagere temperaturen.

Wolven werpen de isolerende ondervacht af in de lente en naarmate de herfst nadert, wordt de ondervacht weer dikker.

De verharingscyclus wordt aangedreven door hormoonspiegels die stijgen in de lente met het begin van langere dagen en afnemen naarmate de daglengtes korter worden in de herfst. Dankzij het fotoperiodieke ritme van hun lichaamschemie lijken wolven een voorkeur te hebben naar koudere omstandigheden!

Werkgroep Wolf Nederland heeft inmiddels zo'n 40 vrijwilligers die zich inzetten voor de werkgroep.
In deze rubriek stellen we één van deze mensen aan u voor. Deze keer Monique Jager-Scherjon

Mijn naam is Monique Jager-Scherjon, getrouwd en moeder van 3 kinderen. Ik woon in Kloosterhaar vlak bij de Duitse grens.
In 2017 is in ons dorp een wolf doodgereden.
Door deze gebeurtenis wilde ik me in zetten voor de veiligheid van wolven in Nederland.

Op 12 september 2020 werden mijn man en ik uitgenodigd voor een proefwandeling van de werkgroep en na afloop van de wandeling werd ik gevraagd of ik eventueel vrijwilliger wilde worden bij de werkgroep.

Zo gezegd, zo gedaan en zo stonden Rob, Martijn en ik op 15 juli 2021 voor de notaris om de Werkgroep Wolf Nederland officieel in te schrijven als vereniging.
De Werkgroep is inmiddels flink gegroeid en ik ben trots op wat de werkgroep allemaal doet en heeft bereikt in die korte tijd. 

Binnenkort staat er weer een lezing op de agenda die Martijn en ik organiseren op 14 maart in het Hunzelhuys in Borger. In Drenthe ligt de komst van de wolf erg gevoelig en juist daarom vonden we het zinnig om een lezing over de wolf te organiseren. De visie van Werkgroep Wolf Nederland is tenslotte om zo conflict-arm samen te leven met wolven in Nederland. 

Wij zetten ons daarom in om informatie, educatie en hulp te bieden Dit doen we door te luisteren naar verschillende partijen en het gesprek aan te gaan. Het zou dan ook mooi zijn als de lezing op 14 maart goed bezocht wordt.

Ik ben regelmatig, samen met mijn man, te vinden in de natuur. Inmiddels ook al diverse sporen van de aanwezigheid van de wolf aangetroffen. 

Van oorsprong kwamen lynxen veel voor in Nederland. Eeuwenlange intensieve jacht verdreef ze, net zoals de wolf, tot aan de randen van Europa. Ook voor de lynx is besloten om deze de beschermde status te geven en sinds eind vorige eeuw genieten ze overal bescherming. 

In de Harz en het Pfalzerwald in Duitsland zijn ze opnieuw uitgezet. Van daaruit breiden mannelijke lynxen zich inmiddels gestaag uit. In de Semoisvallei in België houdt zich al een paar jaar een lynx op. Daarnaast is er in 2017, op twee kilometer van de Nederlandse grens bij Zuid-Limburg, een jonge lynx waargenomen en op 20 kilometer van Winterswijk werd in het seizoen 2018-2019 vermoedelijk ook een lynx gezien. Het betreft hier de Eurasian Lynx

Dit grote roofdier staat dus aan de poort van Nederland en is een geduchte concurrent van de wolf. Niet alleen qua prooi en leefgebied, maar de lynx is zelfs een geduchte tegenstander als het aankomt op een onderling gevecht.

De lynx leeft vooral in bosachtige gebieden. Ze gebruiken bomen als veilige rustplaats, en plek om ongehinderd een prooi op te eten. Ook vluchten ze een boom in om roedels van hun grootste tegenstrever, de wolf, te kunnen ontlopen. In tegenstelling tot de lenige kat kan de hondachtige wolf namelijk niet klimmen.

Eén op één is de lynx echter één wolf wel de baas. Bij een gevecht is de lynx veel sneller in zijn reflexen. Met de krachtige voorpoten omklemt hij de hals van de wolf, om vervolgens met de achterpoten de buik open te halen. Zwangere wolvinnen zijn nóg minder lenig en daarmee een makkelijke prooi. 
Ook bezoeken lynxen de holen van wolven om de pups dood te bijten. Als gevolg van deze dominantie blijven wolven vaak maar kort in dichte bossen waar zich veel lynxen ophouden. In natuurlijke, halfopen bossen is de scheiding minder strikt. Gezamenlijk hebben lynx en wolf daarnaast een veel grotere invloed op bijvoorbeeld de reeënstand dan afzonderlijk.

De kleinere verwant van de wolf, de vos, loopt nog meer risico en mijdt bossen met lynxen. 
Een lynx kan wel dertig vossen per jaar doden. Ook andere roofdieren zijn niet veilig voor de lynx. Voedselconcurrentie speelt hier waarschijnlijk een rol. Typische vossenprooien als muizen krijgen in dergelijke bossen meer ruimte omdat hun grootste vijand, de vos, door lynx en wolf (die zelf amper muizen eten) ‘kortgehouden’ wordt. Door deze competitie tussen grote roofdieren onderling houden ook ze elkaar onder de duim: de natuurlijke controle & balans om een dynamisch evenwicht te bewaren. Daarmee dragen lynxen ook weer bij aan een completere, beter functionerende natuur. 

Of het zo’n vaart gaat lopen moet nog blijken. De Veluwe, ons grootste aaneengesloten natuurgebied, zou volgens de kenners niet groot genoeg zijn. Als we kijken naar de terugkeer van de wolf is er wel een ding wat we hebben geleerd, de natuur weet zich sneller en beter aan te passen dan wij mensen. En de wolf en de goudjakhals waren hier ook sneller dan werd gedacht.

Deze video toont de ‘wilde voorouders’ van onze honden en katten die elkaar ontmoeten in de besneeuwde bossen van de Karpaten in Polen. Het werd geproduceerd door de bioloog en videofotograaf Zenek Wojtas, die commentaar gaf op deze unieke ontmoeting door te zeggen:

“Het observeren van wilde lynxen en wolven in hun natuurlijke habitat is buitengewoon moeilijk en zeldzaam. Ik ben vaak maanden in de vrieskou om dieren in de natuur te zien. Deze ontmoeting is uniek omdat het ons inzicht geeft in de harmonie die in de natuur bestaat, waar roofdieren in dezelfde habitat kunnen leven zonder elkaar schade toe te brengen. Terwijl de wolf langzaam naar de vrouwelijke lynx liep, kromde ze haar rug om haar kittens te beschermen, zoals alle moeders zouden doen. Het was geen gevecht, de wolf wilde alleen maar spelen.”

Op de site van Ark Rewilding is een artikel te lezen over de mogelijke terugkeer van de Lynx.

Woensdag 15 maart zijn de provinciale statenverkiezingen en indirect voor de 1e kamer. 

Waar stem ik voor bij de Provinciale Statenverkiezingen?
Bij de verkiezingen voor Provinciale Staten kiest u de leden van de Provinciale Staten. 

Informatie over partijen en kandidaten waar u op kunt stemmen
Op de website van uw provincie vindt u informatie over de politieke partijen en kandidaten die meedoen aan de verkiezing. Voor de verkiezingen ontvangt u thuis de kandidatenlijst. Op de websites van de partijen leest u hun plannen.

Wat zijn de Provinciale Staten?
Nederland telt in totaal twaalf provincies. Elke 4 jaar kunt u stemmen op een kandidaat van een politieke partij die u de komende 4 jaar vertegenwoordigt in de Provinciale Staten.

De gekozen leden van de Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers. Ze vormen het parlement van de provincie. Het aantal zetels in Provinciale Staten hangt af van het aantal inwoners van de provincie. De provincies met het minste aantal inwoners hebben 39 zetels in de Staten. Die met het meeste aantal inwoners 55. 

Taken Provinciale Staten
De leden van Provinciale Staten (Statenleden) hebben enkele belangrijke taken.

De Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers van de provincie. Ze bepalen het beleid van de provincie op de belangrijkste punten en controleren de Gedeputeerde Staten.
Ze kiezen de Gedeputeerde Staten. Dat is het dagelijks bestuur van de provincie.
Ze beslissen mee over bijvoorbeeld de aanleg van woonwijken, bedrijventerreinen, natuurgebieden en doorgaande wegen en verlenen milieuvergunningen voor bedrijven.
Ze kiezen de leden van de Eerste Kamer. 

Provinciale Staten benoemen Gedeputeerde Staten
Verschillende partijen in de Provinciale Staten gaan samenwerken. Net zoals na Tweede Kamerverkiezing, wordt daarna een bestuur gevormd in de provincie. Dit heet het college van Gedeputeerde Staten. Een gedeputeerde is vergelijkbaar met een minister. Een provincie kan minimaal 3 en maximaal 9 gedeputeerden tellen. De voorzitter van het college is de commissaris van de Koning.

Provinciale Staten kiezen leden Eerste Kamer
De verkiezing van de Eerste Kamer vindt eenmaal in de 4 jaar plaats. De volgende verkiezing voor de Eerste Kamer vindt plaats op 30 mei 2023. 

De leden van de Provinciale Staten kiezen dan de leden van de Eerste Kamer. Dat doen ze samen met het kiescollege niet-ingezetenen en de kiescolleges van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. Door te stemmen bij de Provinciale Statenverkiezingen heeft u dus ook invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. De Eerste Kamer is belangrijk bij de totstandkoming van wetten. Zo kan zij een wet afkeuren die eerder door de Tweede Kamer is goedgekeurd.

Retoriek en "beloftes"
Een flink aantal provinciale partijen gebruiken veel retoriek en beloftes in het verkiezingsprogramma. Die beperken zich ook vaak tot maar één of enkele speerpunten. Die kunnen je natuurlijk enorm aanspreken. Mocht je gaan voor een partij met alleen maar retoriek en beloftes, dan is dat natuurlijk je goed recht. Bedenk dan wel dat er achter die beloftes en speerpunten altijd een heel verkiezingsprogramma zit, wat je er "gratis" bij krijgt.
Laat je je keuze dus afhangen van één punt, dan kon je nog wel eens bedrogen uitkomen. Verdiep je daarom iets verder en kijk het hele verkiezingsprogramma door en baseer daar je keuze op.
Op onze site vind je een overzicht per provincie m.b.t. het standpunt "Wolf".
Kijk voor de verkiezingsprogramma's op de site van de provincies of gebruik een "stemwijzer" om je keuze te maken op meerdere standpunten.

De Ethiopische wolf of Abessijnen wolf (Canis simensis) is de meest bedreigde hondachtige. Hij komt alleen voor in de alpiene gras- en heidegebieden van Ethiopië. Lange tijd werd gedacht dat de Ethiopische wolf verwant was aan de jakhalzen, die ook in Afrika voorkomen, maar nu wordt aangenomen dat de soort het nauwst verwant is aan de wolf.

De Ethiopische wolf heeft een rode vacht met een witte kin, borst en onderzijde. De snuit en poten zijn in vergelijking met andere leden van het geslacht Canis lang. Hierdoor heeft het dier meer weg van de gewone vos dan van een wolf. De oren zijn breed en driehoekig.

Ethiopische wolven worden 84 tot 100 centimeter lang, 53 tot 62 centimeter hoog en 11 tot 20 kilogram zwaar. De staart wordt 27 tot 40 centimeter lang. Mannetjes worden gemiddeld zo'n 20% groter dan vrouwtjes.

Stefan Cruysberghs

Zoals zijn naam doet vermoeden komt de Ethiopische wolf alleen in Ethiopië en dan vooral in de afro-alpiene graslanden gelegen in de hooglanden van Ethiopië, tussen de 3000 en 4500 meter hoogte, boven de boomgrens. Zo'n 15000 jaar geleden was Afrika koeler, en strekten deze heidegebieden zich uit over een groter gebied.

Bron: Getty Images

Aangepast gedrag

De wolf voedt zich voornamelijk met de reuzenmolrat en andere knaagdieren, waaronder de grasratten. Soms vallen ook andere dieren ten prooi, zoals klipdassen, Ethiopische hooglandhaas en de kalveren van bergnyala en bergrietbok. Die laatste groep wordt vaak door roedels bejaagd. De kleinere knaagdieren vangen ze meestal alleen. In tegenstelling tot de Grijze wolf, hebben ze een relatief klein territorium nodig van zo’n 6,4 km². Door voldoende aanwezigheid van de prooien.

Wat deze beetje vreemde eend in de wolvenfamilie ook onderscheidt, is dat het dominante vrouwtje niet alleen paart met het dominante mannetje. Ze begeeft zich ook richting de grenzen van het territorium, waar ze zich laat dekken door mannetjes van een andere roedel. In feite vindt 70% van alle dekkingen plaats met mannetjes uit een andere roedel.

Tegenwoordig is hun leefgebied versnipperd geraakt doordat heidegronden zijn omgevormd tot landbouwgebieden. Ook komen de dieren vaker in contact met huishonden, met hybrides en besmetting met hondenziekten als hondsdolheid als gevolg. Om verdere achteruitgang tegen te gaan worden honden gesteriliseerd en worden zowel de honden als de wolven ingeënt tegen hondsdolheid. Ook zijn er nationale parken gesticht. Tegenwoordig zijn er waarschijnlijk iets meer dan 200 volwassen wolven. De grootste populatie komt voor in Bale Mountains National Park. In totaal leven er nog maar 500, waarvan de helft uit een fokprogramma komt.

Bron: Getty images

Bijzondere samenwerking met Apen
Uit recent onderzoek blijkt dat de Ethiopische wolf op bijzondere gebruik maakt van de aanwezigheid van de Gelada’s. Gelada’s zijn nauw verwant aan bavianen en zijn planteneters. Hoewel de wolven van nature een potentiële bedreiging vormen voor de apen, zijn deze bijzonder tolerant en laten de wolven gemakkelijk toe in hun groep. Doordat de wolven zich lange tijd niet dreigend hebben opgesteld tegen de apen door bijvoorbeeld geen jongen aanvallen, worden ze niet langer direct als bedreiging gezien. Hierdoor kunnen ze zich haast onopgemerkt tussen de groep apen begeven om zo gemakkelijker op knaagdieren te kunnen jagen. Opvallend detail is dat, hoewel ze de aanwezigheid van de wolven goed tolereren, de apen zich volgens de onderzoekers wel uit de voeten maakten wanneer er een gedomesticeerde hond in de buurt kwam.

Tijdens een jachtpartij tussen de Gelada’s waren de wolven in bijna 67 procent van de aanvallen op knaagdieren succesvol. Als de wolven buiten de aanwezigheid van de apen een poging ondernamen, daalde het percentage succesvolle aanvallen tot maar 25 procent.

Welk voordeel hebben de Apen in deze “samenwerking”
Behalve dat er een mogelijk mee-eter verdwijnt doordat de wolven deze vangen, zijn de apen door de aanwezigheid van de wolven namelijk minder kwetsbaar en minder aantrekkelijk voor roofdieren.

Veel van onze lezers en vrijwilligers begeven zich regelmatig in de (Nederlandse) natuur en leggen daarbij soms een mooi moment vast op foto. Om iedereen mee te laten genieten van deze momenten plaatsen we hier een kleine selectie van de beelden.

, heb jij ook een speciaal moment op camera vastgelegd? Deel het dan met de redactie en wie weet staat jou moment in de volgende nieuwsbrief van Werkgroep Wolf Nederland.

Zwarte ree.

Ik hout van jou

Rammeltijd

Niet alleen delen wolven en gieren een (helaas) slechte reputatie, maar ze lijken, net zoals die tussen de wolf en de raven, ook een wederzijdse relatie te hebben en profiteren van gedeelde leefgebieden. Onderzoek wijst uit dat wolven de beweging van gieren in een gezamenlijk leefgebied gebruiken om nieuwe aaseters te vinden.

Gieren hebben krachtige zintuigen en gebruiken hun scherpe reukvermogen of indrukwekkende visie om het verste aas mogelijk te vinden. Roofdieren, zoals wolven, die aas eten, zullen een groep gieren volgen om aas te lokaliseren. Gieren profiteren ook van het leven in de buurt van wolven en eten wat er is achtergebleven van grotere prooien die de wolven hebben gemaakt.

Gieren worden beschouwd als een hoeksteensoort en spelen een belangrijke rol bij de ziektebestrijding binnen hun ecosystemen. Deze aaseters hebben zeer zure magen die ziektes zoals tuberculose, miltvuur, builenpest, botulisme en hondsdolheid kunnen vernietigen.
Gieren beheersen ook ziekten door andere aaseters in de omgeving te beperken die meer kans hebben om ziekten te verspreiden, zoals insecten, knaagdieren en wilde honden. Door te concurreren met andere aaseters voor aas, helpen gieren de overbevolking van deze andere soorten te voorkomen.

In gebieden waar gieren zijn afgenomen, zijn ziekten die mensen treffen in een alarmerend tempo toegenomen. Tussen 1992 en 2007 daalde de gierenpopulatie in India met 96% tot 99%. De vogels werden gezien als hinderlijk en werden op de rand van uitsterven geduwd door eliminatie-inspanningen van mensen. Gedurende deze periode nam de populatie wilde honden dramatisch toe met 7 miljoen individuen. Wilde honden zijn verantwoordelijk voor ongeveer 95% van de gevallen van hondsdolheid bij mensen, waardoor het aantal mensen dat hondsdolheid oploopt in de gebieden toeneemt. Meer dan 45.000 mensen stierven in die periode aan hondsdolheid in India, wat een volksgezondheidscrisis in het gebied veroorzaakte.

Gieren spelen een belangrijke rol bij het voorkomen van ziekten bij een groot aantal verschillende dieren, vooral zoogdieren zoals mensen. Het belangrijkste instandhoudingsrisico voor gieren zijn gifstoffen in het milieu. Deze gifstoffen zijn de belangrijkste reden waarom 88% van de bedreigde gierensoorten met uitsterven worden bedreigd.

De giftige stoffen worden op verschillende manieren in het milieu geïntroduceerd, waaronder vergeldingsvergiftigingen door mensen die bedoeld zijn om carnivoren in het gebied te doden. Dit komt vaak in de vorm van een heel karkas dat met gif wordt doorspekt en wordt achtergelaten voor een verscheidenheid aan dieren om op te scharrelen. Hoewel het bedoelde doelwit toproofdieren zoals de wolf kan zijn, zijn zij niet de enige sleuteldieren die de gevolgen ondervinden.

In Griekenland werd een direct verband waargenomen tussen het verschijnen van wolven en de vermindering van de monniksgier en de vale gier als gevolg van vergeldings- en preventieve vergiftigingen die door boeren voor de wolven waren bedoeld.

 In het geval van wolven en gieren zullen negatieve gevolgen volgen op hun verdwijning uit de ecosystemen die ze bezetten. Deze gevolgen zullen zo verstrekkend zijn dat ze mensen onbewust zullen raken, afhankelijk van deze dieren voor hun eigen welzijn.

Afgelopen twee zomers bivakkeerde er een lammergier op de Veluwe en NPHV. Misschien keert Eglazine, zoals de gier genoemd is, deze zomer weer terug uit haar winterbestemming in het nationale park Grand Causses, iets ten noorden van Montpellier in het zuiden van Frankrijk.

Deze mooie overzichtsplaat van type wolven kwamen we tegen op de website van AnimalSpot en wilde we jullie niet onthouden. Klik op de afbeelding om deze te vergroten.

Bron: Animal Spot

De Werkgroep Wolf Nederland heeft, uit handen van Irene van Eijk, ruim 1000 exemplaren van het geweldige doeboek Time Out mogen ontvangen.

Vorig jaar kwam de redactie van de Nieuwsbrief al in contact met Irene en al gauw bleek er een klik. Eerder ontving de Werkgroep Wolf Nederland al een honderdtal "B-kwaliteit" exemplaren van het boek. Deze werden zo goed ontvangen door eenieder die het boek onder ogen kreeg dat besloten werd om het boek ook in te gaan zetten bij het lespakket en als extra informatie aan diversen mensen te verstrekken.

Irene is zeer betrokken bij het wel en wee van de wolf en leerde de Werkgroep Wolf Nederland beter kennen. Daarop besloot ze haar voorraad boeken uit de gebruikelijke verkoop aan ons ter beschikking te stellen en zich actief in te gaan zetten voor de Werkgroep.

De creativiteit die Irene in dit prachtig speels ‘wolvenboek’ bij elkaar geschreven, getekend, geknutseld en gefotografeerd heeft, zal zeker een bijdrage gaan leveren bij het werk van de Werkgroep.

Time Out
Het is een boeiend bladerboek vol weetjes, doetjes, puzzels, spelletjes en doordenkers. Voor wie het kind in zichzelf graag terugvindt of de jongere generatie verantwoord aan de slag wil laten gaan mag dit geweldige boek niet ontbreken.

Doelgroep
De mens van naar schatting vier tot tachtig jaar oud zal zich, alleen of samen, geboeid weten door het doen en laten van de wolf en de parallellen met ons mensenleven. 

Irene van Eijk
Irene van Eijk (1972) is gecertificeerd veiligheidskundige, vertrouwenspersoon, diergedragsdeskundige én wolvenkenner. Met haar bedrijf SHE-loupe legt Irene de link tussen het gedrag van mensen en dieren. Daarnaast wil ze met haar werk meer begrip creëren voor de wolf.

We zijn Irene dankbaar voor dit gebaar en kunnen niet wachten om het boek onder de mensen te brengen. De eerste aanvragen van enkele scholen zijn inmiddels al ontvangen. 

Sinds dit jaar maakt Werkgroep Wolf Nederland onderdeel uit van het lesprogramma van natuuropleiding.nl. 
De cursus waarbij de cursisten kennis maken met allerlei elementen van de natuur is verdeeld in vier blokken: De vier seizoenen, vier natuurrijken en maar liefst 20 lessen. Eén van de lessen in het natuurrijk dieren gaat over de wolf.

Zaterdag 18 februari was de afsluiting van het cursusseizoen, waarbij de docenten en de cursisten samen kwamen in Leersum. De cursisten ontvingen allemaal het certificaat van deelname aan de cursus en mochten een presentatie geven over hun ervaringen. Daarna ontvingen ze allen het certificaat. 

De dag werd afgesloten met een gezellige en heerlijke lunch en een fotoshoot.
Komend jaar zullen we als werkgroep weer deel uitmaken van deze complete jaaropleiding over de natuur. 
Gezien het enthousiasme van de deelnemers en onze positieve ervaring, kijken we alweer uit naar het komende seizoen.

Ben je op zoek naar een bijzondere en belevingsvolle cursus? Kijk dan eens op www.natuuropleiding.nl. De nieuwe cursus start op 25 maart a.s. en er zijn slecht nog enkele plekken beschikbaar.

www.natuuropleiding.nl

Op de foto enkele van de cursisten en de docenten die bij de dag aanwezig konden zijn.

              Verrassende eindpresentaties van de cursisten

               Gezamenlijke lunch

Afgelopen week heeft de Werkgroep diverse partners bereid gevonden om onze producten en daarmee de wolf onder de aandacht te brengen.

Irene van Eijk heeft haar mooie doeboek Time Out beschikbaar gesteld aan de Werkgroep om deze in te zetten bij het werk van de Werkgroep. Ook de set ansichtkaarten van de pasteltekeningen van Ineke Pluim (@ienperquinart) die al langere tijd verkrijgbaar zijn in onze webwinkel, dragen bij aan dit werk.

Om het boek en de ansichtkaarten verder onder de aandacht te brengen, is de werkgroep met enkele ondernemers een samenwerking aan gegaan. Zo is inmiddels op enkele plaatsen het boek Time out en/of de ansichtkaarten te verkrijgen.

Op de foto's de wolven/wild hoek bij de VVV Epe en de Wolven boekentafel bij Boekhandel Jansen & de Feijter in Velp, de wolvenansichtkaarten bij de  Petcare Plus in Nieuwerkerk aan den IJssel en de Time-out bij Kapper spiegel M spiegel in Velp.

Ook partner worden?
Wilt u deze geweldige producten in je winkel of kiosk?
Neem dan contact op met de Werkgroep Wolf Nederland via contact@werkgroepwolf.nl o.v.v. “Partner”.
We informeren je graag over de mogelijkheden.

ARK werkt aan het realiseren van een aaneengesloten en wilde Veluwe (Illustratie Jeroen Helmer)

EXPERTS WISSELEN KENNIS UIT OP KROONDOMEIN
In 2015 keerde de wolf terug in Nederland. Mens én natuur moesten wennen: wolven hebben, alleen al door hun aanwezigheid, grote invloed op het gedrag van hoefdieren. Het landschapsgebruik van wild verandert als gevolg van de komst van de wolf. De mens is niet langer als enige van invloed op de aantallen zwijnen en herten. Berichten en discussie over wolven spitsen zich in de media meestal toe op incidenten met gedode landbouwdieren. Hoewel die slachtoffers zeker vallen (en vaak met preventiemaatregelen voorkomen kunnen worden), leven de meeste wolven in natuurgebieden en jagen op daar levende herten, reeën, zwijnen en kleiner wild zoals hazen. ARK Rewilding Nederland (eerder ARK Natuurontwikkeling), de Zoogdiervereniging en Faunabeheereenheid Gelderland bespraken op Kroondomein het Loo met 70 betrokkenen recente kennis en inzichten. Hun hoofdvraag: hoe laten we het natuur- en faunabeheer op de Veluwe meegroeien met de aanwezigheid van wolven?

Tijdens de kennisdag werd duidelijk dat ecologen, natuurbeheerders en wildbeheerders invloed denken te zien van wolven op gedrag en aantallen van herten, zwijnen en reeën. Naast sterfte door afschot en incidenten zoals aanrijdingen, is er predatie door wolven bij gekomen. Lees het hele verhaal op de site van ARK Rewilding

In onderstaand overzicht vind je komende evenementen van de WWN.

Deze wandeling in het Kroondomein start bij het buurschap Gortel (Epe).

De volgende data zijn beschikbaar:
zon 26 feb 2023 10.00 uur
zon 26 maa 2023 10.00 uur
zon 23 apr 2023 10.00 uur

Deze wandeling in Nationaal Park Veluwezoom start bij Woodz in Velp.

De volgende data zijn beschikbaar:
zat 18 maa 2023 15.30 uur
zat 15 apr 2023 17.30
zat 13 mei 2023 18.00 uur

Deze wandeling over de Ginkel start bij de Parkeerplaats van het Natuurcentrum in Ede.

De volgende data zijn beschikbaar:

zon 5 maa 2023 10.00 uur
zon 9 apr 2023 10.00 uur

Wolvenlezing: Door Erwin van Maanen
Datums: 14 maart
Toegangsprijs: €6,- euro (incl. 1 koffie of thee)

SPECIALE WANDELING

Deze wandeling in het Leuvenumse bos start bij de parkeerplaats aan de Poolseweg in Ermelo.

De wandeling staat gepland op 7 mei 2023.

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Werkgroep Wolf Nederland
Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend
Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt of vermenigvuldigt zonder uitdrukkelijke toestemming van Werkgroep Wolf Nederland.
Werkgroep Wolf Nederland is een notariële vereniging, en staat ingeschreven bij de KvK onder: 83976310.

Copyright © 2022 | Werkgroep Wolf Nederland
Klik hier om af te melden